O pasado fronte a fronte

Eran as primeiras horas do 22 de marzo. Tempo, choiva e frío. A estación estaba buxán e a cantina estaba pechada. Nunha ocasión en Alá, cando o altofalante anunciou a chegada do tren procedente de Barcelona, só algún pasaxeiro illado achegouse á plataforma.

Entre a viaxe a bordo había un mariñeiro cun gran saco branco sobre o ombreiro. O mariñeiro vagaba en vagón ata que, en primeira clase, atopou un compartimiento buxán. Quería un sitio amplo e tranquilidade. Alí, co saco en ristre, tendeu o seu enorme cadáver sobre o cómodo banco.

Pasaron máis de vinte horas desde que Guillarei, en Pontevedra, tomase o tren con destino á capital belga. Esta parada de Venta de Baños é a terceira, a que finalmente a levará a casa.

Son o tres da madrugada e non pode deixar de pensar que a vida militar dos dous últimos anos terminou. Aínda que parecía desexar acabar, agora faio sentirse indeciso e preocupado.

Leva toda a viaxe pensando no mesmo. Para evitalo pensa facer un pequeno exercicio de memoria. Con todo, sabe que iso é fuxir, non querer afrontar o futuro.

Uns meses antes, parecía que esta vida non terminaría, que permanecería para sempre na ponte do barco. Agora dáse conta de que alí sentía protexido, seguro. A situación estaba no seu apoxeo, todos lle querían e respectábanlle. Agora, no camiño da súa casa, atopábase cheo de incerteza ante a realidade que se lle achegou. Preocupación, medo, unha pregunta sen resposta unha e outra vez, que fixeron comigo?

Primeiros pasos

Lembra a chegada do ferrol. Foi unha viaxe de día e medio. No mesmo vagón viaxaban ao redor dun centenar de guipuscoanos, entre eles un peludo (recentemente incorporado á Mariña) que pedira a un donostiarra que se atopaba en Ferrol que esperase na estación para recoller o diñeiro e os petos de todos os coñecidos. De feito, os primeiros días eran moi perigosos. Foi unha medida moi axeitada, aínda que o tempo e a experiencia demostráronlle que o perigo era constante no cuartel.

O protagonista deste relato lembra a impotencia e a sensación de frío daquela primeira noite que pasaron no cuartel de Ferrol. Permaneceu horas enteiras espido, duchándose, co perruqueiro, e nin un só nin outro zapato estaban de acordo coas súas medidas. Os uniformes parecían disfrazados. Nin sequera coñecían aos seus amigos.

Non se pode esquecer a guía do Mariño, que pasaron varias semanas aprendendo de memoria o libreto para poder sacalo do cuartel.

Acordábase moi ben de todo, coma se sucedería facía pouco. Pero no cuartel non todo era desagradable. Polas mañás, antes de saír á chaira do peirao a aprender a desfilar, ouvíanse os berros “Banoa… Banoa… Voume…!”. Eran Loroño e o Churrero. O primeiro vendía de todo e o segundo vendía churros. Aínda que non eran recentemente feitos, comíanos a gusto.