“E o Nadal, e o Nadal: zelofan, paper de prata. Con motivo do Nadal / Coa chegada do Nadal / Co Nadal / Co ánimo e o ruído”. Refrán e primeiro verso dunha canción do Nadal de Bitoriano Gandiaga, interpretado por Pello Zabala. Extraído do libro de Nadal.

Nadal, tolemia. As luces, as compras, as comidas, os agasallos, a festa, o ruído, os tumultos, que non é un anuncio en Nadal. Tras longas vacacións, o primeiro trimestre adoita ser bastante longo e a xente ten ganas de divertirse. Por que ese balbordo, unha sonda e unha celebración? Quizais para celebrar a lotaría que non nos tocou? Sen saber o que se celebra por grandeza, é triste.

Cando nós eramos pequenos, hai xa uns anos, naceu o fillo de Deus Jesús e celebrabamos o Nadal. De madrugada saïamos a pedir aos nosos amigos e amigas cantando coplas do Nadal que podiamos ter de casa en casa e de caserío: “Cando tocaron os doce sen eles / Jesús naceu o noso Deus no mundo”, este tipo de coplas. Despois, pola noite, cea familiar con croquetas. Entón, a nós non viña Olentzero.

Xa sei, afortunadamente, que hoxe moitos non creemos no nacemento do fillo de Deus Jesús e neses mitos da Virxe, pero, desgraciadamente, moitos que din crer neses mitos, diría que tamén fan unha falsa celebración, corrupta. Porque, desde calquera punto de vista, a celebración de Nadal é un abuso. Vivimos nunha especie de aluvión na que apenas nos fixamos en nada. A escusa de que as luces LED gastan menos é que cidades e pobos compiten para ver quen pon máis luz. Ou a ver quen pon unha árbore artificial máis alto na praza do pobo. O consumo tamén se impulsa desde o goberno, desde o diñeiro público, coa escusa de axudar aos pequenos comercios. Non hai outra forma de axudar aos pequenos comercios, por exemplo reducindo impostos? E o orgullo, a soberbia, fainos gastar o extraordinario salario do Nadal en comidas, bebidas e celebracións. Predomina o consumo.

Estas festas invernais celébranse en calidez e dozura. Polo menos miles de anos antes do nacemento de Jesús de Nazaret celebraban o solsticio de inverno no hemisferio norte do mundo. No norte de Europa, as celebracións do solsticio de inverno son ancestrais e en Roma, as festas do solsticio de inverno que se chamaban “Saturnais” que celebraban antes do nacemento de Jesús. Non é casual asociar o nacemento de Jesús co solsticio de inverno, o 25 de decembro no calendario Julián. Os evanxeos non din cando naceu Jesús, polo que está claro que a conexión se realizou co novo sol, o solsticio.

As festas do solsticio de inverno Yule do norte de Europa son máis antigas que as de Saturnais en Roma. Vitoria da vida ante a morte. Todos os mundos e o propio home proveñen da árbore Yule. En definitiva, adoran a natureza árbores, árbores troncos. Tamén teñen costume de queimar un tronco en Noiteboa, como os vascos queimabamos o tronco de Olentzero ou o tronco de Nadal.

Os que cremos que nos liberamos dos mitos temos a que agarrarnos, á natureza que tanto necesitamos, a todo a árbore, o tronco e todo o que é –non me refiro ao universo porque as estrelas están lonxe–, porque nós tamén somos parte da natureza, porque nós tamén somos parte de todo o que é. Foron relegadas por mor das festas pagás, enganadas con algunhas ideas do home. Ante ese Deus teista inventado busquemos o que nos dá vida: a última realidade, a explicación oculta de todo o que é. Si hai deus, está nesa corda ou enerxía que o une todo, nesa intelixencia e información oculta que nos orienta e desenvolve na evolución, máis aló de todas as nosas intelixencias e pensamentos. Está en nós, en profundidade, dentro, porque nós tamén formamos parte desa divindade, pero non Deus… ou, si? Iso é o que nos namora, créanos en todo momento e o que creamos, porque nós tamén participamos. –Iso non o lea mentres come xamón, porque lle irá á garganta en contra–.

Celebra o Nadal, pero profunda un pouco no que nos dá vida e no que somos. Deixe sempre que sexa posible luz, consumos innecesarios e todo o que sexa prexudicial para a natureza. Cava, brut nature.

Bo nadal! Bos días! Feliz Sol!

Iñaki Lasa Nuin