- A foto si ou non? Nestes momentos, non está claro si o cume do G20, que acaba de comezar en Río de Janeiro , vaise a levar a cabo ou non. “Foto de familia” das máximas autoridades presentes. O que nesas ocasións volveuse normativo: o que representan, vestido ou vestido como un turista calquera, pero sempre aliñado co protocolo máis elaborado.
Outros –por parellas, por parellas, por tres, por humor, polo aspecto de traballo– terémolos á carta. Nin que dicir do “G20 Social” e do resto de temas oficiais. Pero unha foto protocolaria?
Hai que lembrar que hai dous anos, por primeira vez en Bali (Indonesia), non houbo fotos familiares dese tipo. Putin non estaba alí, pero si estaba Celensky, pero tamén Lavrov. E alguén que debía comparecer protocolariamente ao seu lado negouse a polo. Ao final, a organización fixo o Salomón: ningunha foto. En Río tamén está Lavrov, e haberá que ver como o equipo de protocolo de Lula libera o nó.
O protocolo, ás veces máis duro que o aceiro, ás veces máis brando que a pulpa do leite. De acordo coa alta política. Exemplo de acceso: Pouco antes de reunirse en Río, no cume da APEC reuníronse a metade dos asistentes ao G20. E velaquí que na foto de familia de alí puidemos ver a Joe Biden, presidente de Estados Unidos, case nunca, na segunda fila, case nun recuncho. Ademais do presidente chinés, Xi Jinping, o ex primeiro ministro canadense J. Trudeau, o presidente de Indonesia, Subianto, etc. están en primeira liña. Pero todo o mundo sabe que a Biden quedan dous meses na Casa Branca, e este tipo de protocolo é gratuíto cando os seus axudantes non están tamén para iso.
En calquera caso, a viaxe de despedida a Lima de Biden serviu para algo máis ambicioso que un simple protocolo. A reunión presencial con Xi non foi só para despedirse. Nin sequera, sobre todo, por parte de Xi. Como sospeita de que a posibilidade de ter algo parecido con Trump pode tardar moito, Xi recorreu aos máximos responsables estadounidenses (Biden, Blinken e Sullivan) que están a piques de abandonar o poder para converterse en mensaxeiros das “liñas vermellas” de China con respecto aos que chegan (Trump, Rubio, Waltz, Hegseth).
Nesta mensaxe hai que destacar, polo menos, un par de particularidades. Por unha banda , as liñas vermellas son agora catro: Taiwan, a democracia e os dereitos humanos, o camiño e o sistema de China e o dereito ao desenvolvemento de China. Até agora só mencionábase a Taiwan na expresión “raias vermellas”. É evidente que o que se inclúe no concepto estendeuse con gran intensidade: todo o importante é agora “raias vermellas”.
Doutra banda, o propio Xi foi o autor do castigo. Podemos dicir que é un aviso desde o máis alto todo o máis alto.
Pequín recibe a Trump. E non foi pacífico.