O profesor Goffe Jensma, que impartía o grao de Frisiera Lingua e Literatura na Universidade de Groningen (CLASIFICATORIA) de Holanda, xubilouse en setembro aos 67 anos e non foi contratado. Substitúese por un profesor axudante que traballa só dous días á semana e non un profesor titular. Nos últimos anos tivo graos entre cinco e quince alumnos, e este ano hai catro.

Este baleiro levantou pos en Frisia e, ao ser unha lingua minoritaria, varios expertos e cidadáns denunciaron que influirá aínda máis na perda da frisoa. Fixeron protestas e, entre outras cousas, 70 escritores, científicos e persoal administrativo remitiron unha carta á universidade e un ministro expresou a súa preocupación no parlamento.

O xornal holandés NRC anunciou o luns que CLASIFICPC está obrigado a ofertar estudos para a frisia, xa que ten un acordo coa Administración de Frisia, que xunto co Goberno dos Países Baixos concédenlle 110.000 euros anuais para que a universidade contribúa ao seu apoio á frisi.

Obstáculos á lingua minorizada

O profesor xubilado Jensma lembrou na entrevista concedida á NCR que a frisiera é a segunda lingua oficial dos Países Baixos e que a obrigación de protexer esa lingua minoritaria está recollida legalmente. Na actualidade, o 60% da poboación de Frisia utilízao no seu día a día, segundo un estudo da administración en 2019. Con todo, os creadores da improvisación oral bartelje de frisia, tomando como modelo o bertsolarismo, contáronlle a ARGIA que a maioría o consideran unha linguaxe doméstica e coloquial. No ámbito público recórrese ao holandés e ao inglés, e no ámbito formal non se ve a frisia.

"En Frisia non tivemos a ditadura de Franco, a relación entre holandés e frisia non é conflitiva", dicían os fundadores do proxecto bartelje. Con todo, a frisiera segue sendo unha lingua minoritaria en perigo: "Quen só saben de holandés non teñen unha actitude agresiva coa frisoa, pero tampouco teñen interese na nosa lingua". É dicir, esa falta de interese tamén inflúe na perda da lingua.

Jensma aclara que se usa menos que na década dos 50, pero é "unha lingua máis robusta que o catalán ou o galés" porque "hai máis xente falando". O profesor critica que ano tras ano se viron impedimentos a estes estudos: "Frisiera, como aprendizaxe, foi absorbida aos poucos no TANTA pola competencia internacional". Advirte de que a Universidade está a pór escusas para non contratar profesorado e prevé que, si non se fan "verdadeiros esforzos" por parte de TANTA, prodúzase unha "eutanasia lingüística". Pediu medidas ás institucións: "Sorpréndeme como o Ministerio e a administración de Frisia non están a facer máis duro contra a universidade".