O refraneiro "Debes Christiansen" convértese de cando en vez en verdade e é o que o veterinario investigador Debes Christiansen ensinou ao mundo desde as Illas Feroe, nun recuncho do Atlántico. Na sección de noticias sobre a epidemia de coronavirus, recentemente titulada The Guardian, "Honran a un investigador veterinario nas Faroes porque a Covid-19 aínda non matou a ninguén".

As Illas Feroe teñen contabilizados 184 casos de coronavirus entre os seus 50.000 habitantes até o 13 de abril, dos cales 157 foron dados por curados, 27 seguen enfermos e un só morto. Pero se se observa o servizo Woldometers que realiza o seguimento estadístico da peste, nas dúas últimas columnas do taboleiro, os Faroés teñen o dato máis notable, o que os converteu en campións do mundo no control do coronavirus: han testeado máis do 10% da poboación, 5.509 persoas, en proporción de 112.744 por millón de persoas.

Para medir este gran testeo dos faros entre os sospeitosos de coronavirus e os da súa contorna, digamos que o segundo mellor que vén é Islandia, famosa por ter a análise xenética da súa poboación mellor que ninguén, con 65.538 testeados por millón de persoas. O mesmo reino de Dinamarca que alberga os faros, en proporcións de test, está exactamente á altura de España nas estatísticas, 12.448 por millón. E si comparámonos cos euskaldunes, teriamos que ir moi abaixo na táboa: España ha testeado a 12.833 dun millón de españois e Francia a 5.114 dos 50 millóns de españois. Si non é en todo o País Vasco, polo menos no catro territorios de Hegoalde, o xornalista de ARGIA non os atopou. Imos estar nalgunha posición entre os de Francia e España? Seguramente non demasiado lonxe.

A cuestión é que a semana pasada o primeiro ministro dos Faros, Bárður á Steig Nielsen, anunciou que o 20 de abril abrirá as gardarías, escolas infantís e centros de primeiro nivel. Posteriormente, abriranse as vías de segunda división e renovaranse as competicións deportivas, aínda que non haxa público en xeral.

Como heroe do control exitoso do virus cítase a Debes Christiansen, xefe do Laboratorio de Referencia de Enfermidades de Peces e Animais de Tórshavn. Veterinario de investigación. Christiansen xa advertiu en xaneiro ao seu goberno, integrado polos Faros no territorio autónomo do reino de Dinamarca, de que debía estar preparado para combater a epidemia que se podía propagar desde China.

O laboratorio de Christiansen está especializado fundamentalmente nos virus dos salmóns e peces da piscifactoría, que representan o 90% do total exportado polos Faros. En 2001 os seus cultivos foron destruídos polo virus que causa anemia aos salmóns e desde entón Christiansen conduce desde o seu laboratorio o testeo permanente destes peixes para poder atender calquera nova agresión. O laboratorio comezou en xaneiro a cambiar os compoñentes necesarios e a adiantar os traballos de testeo de seres humanos.

Christiansen recoñeceu aos xornalistas que non hai moito segredo detrás de que os test se organicen axiña que, barato e masivo nos Faros: "Foi moi fácil adaptar o test para humanos a partir do test para salmón. O único que había que cambiar eran certos elementos. No noso traballo habitual buscamos virus e bacterias de salmón concretas, e para conseguir o test para o coronavirus non cambiei máis que tres compoñentes". Doutra banda, hai máis provedores no mundo que os que traballan para os hospitais. Á fronte de todo, o laboratorio de Christiansen puido facer 1.000 mostras ao día, e as autoridades garantíronlle a obtención de mostras da poboación e a súa derivación ao laboratorio.

Foi de gran importancia contar cun laboratorio de referencia na capital, Tórshavn, xa que si no resto dos casos as autoridades movéronse moi rápido para tomar mostras á poboación, estas tardarían días en envialas a Dinamarca e recuperar os resultados. Para completar os demais traballos de toma de mostras e testeo da poboación, o Goberno organizou desde o principio unha sección especial no hospital central da capital e, tras dar positivo na proba, implantouse nun hotel próximo ao aeroporto durante a corentena.

"Nestes momentos -dixo Christiansen- non parece que as cifras de coronavirus nos Faros sexan moi altas. Na fala da xente están as cifras máis preocupantes [as dos enfermos que aínda teñen síntomas], pero xa habemos testeado máis do 10% da poboación e non creo que máis aló delas estea contaminada". As Illas Feroe non se mencionan en ningún lugar entre os centros pioneiros de biotecnoloxía, biomedicina, investigación+desenvolvo, universidades poderosas e líderes en tecnoloxía en xeral. Afortunadamente, tiveron a un veterinario guerrilleiro como Debes Christiansen.