Os estudos postelectorais demostran, un tras outro, a debilidade da esquerda francesa. Como é que a esquerda no poder, hai menos tempo, perdeu o seu éxito e a súa influencia? Por varias razóns: o nexo roto da clase popular, o éxito das respostas simplistas da extrema dereita, etc. Hai que retorcer de novo á clase obreira á esquerda.

Cando a Presidencia francesa aproxímase, todos os expertos están de acordo en que a esquerda ou, mellor dito, a distintas esquerda van directamente ao fracaso.

Como é posible que mil demos cheguen a semellante río subxacente?

A esquerda atópase máis fragmentada que nunca no Estado francés e, por tanto, non aparece unha dinámica optimista para chegar ao poder. En consecuencia, cada candidato de esquerda está a facer soar o seu propio discurso e a súa propia música, sacando a relucir os desacordos e multiplicando as escenas.

Non hai dúbida de que existen verdadeiras discrepancias tácticas e estratéxicas entre todos estes candidatos de esquerda: desde a laicidad até a Europa ou a nuclear.

A Constitución da Quinta República non fai senón agravar aínda máis ese fracaso que se viu no seu día. Asumindo que en Alabaina non é posible gañar estas eleccións, cada un só ten en mente facer o mellor resultado posible para que nas lexislativas que virán póidase situar o esforzo.

Tomemos, por exemplo, a relación entre A France Insoumise (LFI) e o Partido Comunista. Nas eleccións de 2012 e 2017, ambas as forzas uníronse na liña da candidatura de Melenchon. Este ano os comunistas van polo seu lado porque pensan que deixaron mal esas dúas experiencias, coa escusa de que nas dúas eleccións parlamentarias o LFI non respectou os acordos da segunda volta. A LFI quixo roubar varias circuncisiones a través do nariz ao PCF, empuxando unha concurencia desleal.

Perda de militancia

Despois de moitos anos, pode dicirse que as diferentes esquerdas perderon por completo ao elector popular ou popular? As diferentes estadísticas din que si. En gran parte perderían ese “tipo” de votante. A día de hoxe, a clase traballadora xa non vota máis e vota á esquerda cunha gran maioría. Basicamente trátase dunha categoría na que se sitúan os números de abstencicionista máis grandes, mentres que outros se sitúan no molde asumido á dereita e igual á extrema dereita. Vese, por exemplo, que o cari electoral deste ano, o comunista Fabien Roussel, está a tratar de falar a ese elector popular á súa maneira para recuperalo. Quizá sexa certo que os debates que se produciron na esquerda francesa nesta última década hanse focalizado a miúdo en temas sociais ou sociais, ligados en xeral á evolución dunha sociología de esquerdas. Coma se dalgunha maneira fose unha necesidade dos sectores da esquerda, o primeiro que faría era fixarse no seu xilko. En todo caso, as esquerdas non só perderían gran parte do seu electorado, senón tamén a súa base popular militante. O exemplo do Partido Comunista é bastante significativo: fai 30 ou 40 anos nas grandes ou medianas cidades ese partido podía aliñalos e mobilizalos para non dicir dez milleiros de militantes en cartiers ou en barrios distintos. Hoxe en día quédanlle un pouco, pero perdeu unha zona e unha zona?

Necesidade de recuperación das clases populares

Aínda que o costume sexa diferente, o Partido Socialista Francés tamén pode estar encadrado con características similares. Ideológicamente perdido dalgún modo o norte e absorbido por Macron a partir de 2017, sen que el déase conta.

A composición e características das clases populares han cambiado moito. Nas grandes fábricas, onde fai 40 anos aínda se contaban miles de traballadores, viuse dominado o número de traballadores e traballadoras, cunha tendencia á baixa da presenza sindical e do número de traballadores e traballadoras sindicalistas.

Quizais o parámetro que non cambiou nas últimas décadas é que no Estado francés aínda millóns de persoas viven no día a día con moi pouco diñeiro e con soldos moi baixos, a pesar de ter un traballo no día a día.

É que a esquerda ou a esquerda de hoxe saben falar a esa clase de xente? Son audibles? Así, en Francia, todas as formas da esquerda están hoxe aliñadas, pero non superan o 25%. Hai poucos retos, por tanto moi poucos nesta época.

En Parra, Macron, a dereita e a(s) extrema(s) dereita(s) no 75 %! Así que a esquerda francesa constrúese de novo.

Recuperar as clases populares populares, reformar organizacións ou partidos políticos redefinidos e adaptados ao reto “novo” do mundo actual, tendo en conta os cambios na composición social das clases populares, abrirán un novo camiño incorporando os desafíos ecolóxicos. O pato deberá pasar desapercibido, con programas e propostas alternativas, de unidade e que, mediante reformas factibles, sexan sostibles a unha nova maioría.

Non sei si a loita de clases sempre ten fundamento no sentido primario, pero si estou seguro de que un dos principais desafíos da esquerda será centrar a súa base e o seu discurso nos principios de compartir a riqueza produtiva. Talvez este auténtico principio de compartición poida ser un indicador “modernizado” dunha loita de clases no século XXI.