Para o "Monumento ás Caídas", é dicir, para quen organizaron e participaron en xullo de 1936 un golpe de estado, hai que buscar unha solución pedagóxica e didáctica que ensine ás xeracións futuras que, aínda que pasen moito tempo, máis de 3.700 persoas foron asasinadas, violadas, torturadas e roubadas á xente as súas propiedades non prescriben, que o fascismo non recibe recompensas, que 88 anos máis tarde non foi unha xeración valente e que non foi capaz de derrubar.

Neste espazo poderase construír un gran parque no que, quizais, póidase pór un monólito explicativo do que sucedeu neste territorio durante eses anos, como que un grupo de fascistas, Mola, Sanjurjo, Rodezno e outros, deu un golpe de estado que provocou un desastre e morte. E hoxe en día non foi posible atopar todos os mortos que causaron.

Eu creo que a única solución digna é a desaparición física do monumento e do seu aparato fascista, que en ningún caso pode converterse en monumento da barbarie, nada semellante ao monumento á razón.

Haberá tempo para crear un espazo que lembre a barbarie ocorrida, así como nos lugares onde se produciu a barbarie: zona penal de San Cristóbal, cárcere de Pamplona, cuartel da Xunta da Guerra Carlista e outros lugares para que non volva ocorrer.

A verdade, a xustiza e a reparación, para que ninguén pense que os seus actos quedarán impunes. Sempre haberá unha xeración que xulgue con valentía as súas neglixencias.

Txema Landa Aizkorbe