A constitución chilena, deseñada polo grupo Chicago Boys e que entrou en vigor o réxime do ditador Augusto Pinochet, manterase polo momento en Chile. O resultado do plebiscito realizado o 4 de setembro é claro. Contabilizando o 99,99%, 7.878.434 persoas mostraron a súa oposición e 4.855.507 a favor.

Os partidarios da negativa saíron á rúa na capital de Santiago e outras cidades a celebrala.

A insatisfacción foi evidente entre quen apostaron polo cambio, que demostraron a súa capacidade de mobilización na recta final, pero non conseguiron investir a dinámica que mostraban as enquisas desde hai meses.

Todos os poderes económicos e case medios de comunicación hexemónicos do país defenderon a súa negativa, destacando o diario O Mercurio. Para esta alianza da dereita, o perdedor foi o presidente Gabriel Boric, que apoiou o texto do cambio. Pero isto, aínda que gañase o negativo, xa preparara o camiño. "O pobo chileno ha falado dunha maneira forte e clara –sinalou–. Os chilenos pediron unha nova oportunidade para que nos atopemos e temos que dar nivel", sinalou na televisión recentemente coñecidos resultados.

O Presidente anuncia un novo proceso constituínte e cambios no seu goberno.

Como iniciar un novo proceso?

A campaña O Rexeitamento conseguiu sacudir o medo á nova constitución. Traballaron fundamentalmente ao redor de dous eixos principais: por unha banda, o recoñecemento dos dereitos dos pobos de orixe, que implicaba un cambio substancial nas relacións co pobo mapuche. Os principais axentes mapuches apostaron polo cambio constitucional e levaron a cabo a campaña. En segundo lugar, o dereito ao aborto, tema central da rexión latinoamericana.

En outubro de 2020 case seis millóns de chilenos, o 78% dos que votaron, aprobaron por referendo a redacción dunha nova constitución. Despois dos resultados do 4 de setembro, aínda que o presidente Boric dixo que van pór en marcha un novo proceso, non está claro como vai comezar.

A constitución rexeitada foi redactada por unha comisión paritaria, a metade feminina por primeira vez no mundo e dezasete escanos reservados para a representación indíxena. Un xefe de mapuches, Elisa Loncon, foi o primeiro presidente da comisión. Con todo, a dereita boicoteou o proceso desde o primeiro minuto e difundido nos medios de comunicación que era un texto maximalista.