Unha vez máis, o Cume das Nacións Unidas (ONU) non deu froitos efectivos. O acordo foi pechado polos países o 19 de novembro, tras os últimos días de bloqueo. Os axentes ecoloxistas han aplaudido o punto central do acordo e subliñaron que a presión dos movementos sociais ha permitido dar resposta á demanda dos países empobrecidos durante anos: acordaron crear un fondo destinado aos “países máis vulnerables” máis afectados polos desastres da crise climática, co fin de compensar danos e prexuízos.

Greenpeace destacou que a formación do fondo é “o inicio da xustiza climática” e que é unha vitoria cidadá, pero advirte que non é suficiente: “Si non se rexeita de forma inmediata o uso de combustibles fósiles, non haberá cantidade suficiente de diñeiro no mundo para pagar os custos e danos das perdas”.

Pois ben, no acordo de COP27 non se tomou ningunha decisión sobre o abandono dos combustibles fósiles nin sobre as emisións de gases invernadoiro. “O acordo non supón ningún avance na redución do cambio climático respecto ao COP26 de Glasgow”; Ecoloxistas en Acción cualificou de “inaceptable” a “perda dun ano” na loita contra a crise climática.

Quen recibirá o fondo?

A creación dun fondo era a principal prioridade dos países máis empobrecidos do Cume. Consideran que o acordo é histórico, pero a realidade é que de momento non hai nada nese fondo, nin decidiron canto diñeiro recadarase. No convenio pecho na cidade exipcia de Xarm o-Xeikh non se especifica quen achegará e recibirá os fondos, nin a súa contía.

De acordo co acordado, “os países en vías de desenvolvemento” poderán solicitar esta cantidade en concepto de indemnización. O certo é que a clasificación de “países desenvolvidos” e “en vías de desenvolvemento” foi acordada no Convenio da ONU sobre Cambio Climático en 1992. Desde entón, países en desenvolvemento como Qatar, Arabia Saudita ou Kuwait son o tres explotadores de petróleo. China pertence tamén ao grupo dos que están en desenvolvemento e é o país que máis CO2 emite á atmosfera, e o segundo país con máis forza na economía mundial, segundo lembrou Berria. Por tanto, é dubidoso quen é o máis vulnerable ante unha emerxencia climática.

Ademais, a efectividade deste fondo está por ver. De feito, no Convenio de París asinado en 2015 acordouse a creación dun fondo para os países empobrecidos para a transición climática, que desde o ano 2020 ascendería a 100.000 millóns de dólares anuais. Até agora, nestes dous anos, só se reuniron 80.000 millóns, como lembrou Eldiario.é. O fondo actual podería seguir o mesmo camiño.

O funcionamento do fondo quedou sen concretar na conferencia exipcia, polo que pasará a depender dunha reunión provisional. Por iso pareceulle unha noticia “agridoce” ao portavoz de Ecoloxistas en Acción, Javier Andaluz, quen comunicou ao medio de comunicación O Salto que non se acordou o funcionamento do fondo.

Greenwashing e branqueo

Un ano máis diversos axentes ecoloxistas internacionais criticaron o cume da ONU como un greenwashing. Greta Thunberg, mozo activista dos Fridays for Future, rexeita a invitación para asistir á cita denunciada. Ademais, o movemento ecoloxista Extinction Rebellion advirte que o 90% das empresas patrocinadoras do cume están relacionadas co uso de combustibles fósiles. Coca Cola, a maior produtora de plástico do mundo. En total contabilizáronse 636 lobbies a favor do petróleo, o gas e o carbón no COP27.

Así mesmo, o grupo COP Civic Space denunciou a ausencia de xustiza climática sen dereitos humanos e reuniu firmas de polo menos 86 países para advertir que en Exipto hai miles de activistas no cárcere sen razón algunha e que a represión do Estado é enorme. Preguntan por liberar aos detidos políticos e critican que o cume xustifica a actuación do Goberno exipcio.