- O Cluster de Sociolingüística publicou o mércores o informe do estudo de 2021. Obsérvase que o uso do eúscaro na rúa está estable e que, como na última medición, un de cada oito fala (12,6%). Descende nas zonas máis euskaldunes. Propoñen que se establezan innovacións e adaptacións nas políticas lingüísticas para lograr o crecemento.
A última investigación do Cluster de Sociolingüística demostrou que o uso do eúscaro na rúa mantense estable, e subliñou a necesidade dunha “recuperación profunda” para saír dela e revitalizar a lingua. É dicir, que hai que aplicar “adaptacións” e “innovacións”, entre outras cousas, nas políticas lingüísticas e nas actuacións das institucións e movementos culturais do eúscaro.
O uso do eúscaro nas rúas mídese desde 1989, e o resultado final é que apenas variou de 2016 a 2021: unha de cada oito persoas fala euskera (12,6%). Con gran diferenza, Gipuzkoa é o territorio que máis entrevistas escoitou en eúscaro (30,6%), seguido de Bizkaia (9,4%), e no resto de países é o mesmo: Navarra 5,9%, País Vasco Norte 4,9% e Álava 4,8%. Segundo a tendencia dos últimos anos, o uso descendeu no País Vasco Norte
Con todo, no informe destacan que nas zonas máis euskaldunes o uso do eúscaro descendeu. “Hai que seguir con atención os cambios que se producen nestes municipios nos factores que afectan á forza de vida da lingua”, advirten. De feito, estes ámbitos son estratéxicos para a revitalización do eúscaro, xa que “o eúscaro se transmite, reproduce e alimenta de forma natural”. Pola contra, nas zonas máis castellanoparlantes obsérvase unha tendencia á alza no uso da rúa, e naquelas localidades nas que antes non se escoitaba o eúscaro, observouse unha tendencia á alza.
Xénero e idade
Na investigación tivéronse en conta variables como a idade dos interlocutores e o xénero. De feito, valoran positivamente que o “eúscaro se rexuveneceu”, sendo os grupos de idade máis novas os que máis escoitan e os máis maiores os que menos. Nas linguas minorizadas é frecuente que só as persoas maiores falen nesa lingua.
En canto ao xénero, conclúen que as mulleres falan máis en eúscaro que os homes, excepto no caso das persoas maiores. Os autores do informe sinalan que hai que analizar máis a relación do uso do eúscaro cos roles de xénero, xa que nos últimos anos as mulleres viron protagonismo na revitalización da lingua e nas iniciativas relacionadas con ela.
Máis de 200.000 entrevistas
En 1989 comezouse a medir o uso do eúscaro na rúa. No ano 2021 observaron coloquios de 145 países, cun total de 215.396 entrevistas e 603.497 interlocutores. Desde que se comezaron a medir, o uso de Gipuzkoa, Bizkaia e Álava aumentou, pero o de Iparralde baixou. En Navarra, pola contra, o uso do eúscaro na rúa foi desigual.