VII. Publicáronse os resultados da Enquisa Sociolingüística. Primeiro publicáronse os navarros e hai dúas semanas os vascos. Tamén chegaron os de Iparralde. Hoxe traio as conclusións dos datos máis significativos da CAPV. Clasifiquei en cinco grupos: coñecemento, dispersión de falantes, facilidade dos vascos, transmisión dos pais e actitudes lingüísticas.
En canto á competencia lingüística, o 36,2% da CAPV maior de 16 anos é euskaldun. En cinco anos a porcentaxe de euskaldunes creceu 2,3 puntos, case 50.000 falantes máis. Por territorios, os vascos representan o 22,4% en Álava, o 30,6% en Bizkaia e o 51,8% en Gipuzkoa. O vasco receptor é un de cada cinco habitantes.
En comparación cos datos de hai cinco anos, os vascos creceron 3,2 puntos en Álava, 3 puntos en Bizkaia e 1,2 puntos en Gipuzkoa.
En canto ás zonas sociolingüísticas, a distribución dos euskaldunes variou moito nos últimos 30 anos. Na zona sociolingüística 1 (menos do 25% de euskaldunes) vive unha terceira parte dos vascos, 13 puntos máis que fai 30 anos. Na zona sociolingüística 3 baixouse 6 puntos e 4.ean case 10 puntos. É dicir, nas zonas respiratorias vive menos vascohablantes e nas zonas erdaldunes cada vez máis. Somos cada vez máis vascos, pero estamos máis dispersos. E iso afecto ao uso, por suposto. Por iso é tan importante que os euskaldunes das zonas erdaldunes non se metan e non se dispersen. No caso dos nenos e nenas euskaldunes a situación xoga un papel fundamental.
En canto á facilidade, os euskaldunes que se desenvolven máis facilmente en eúscaro descenderon 7 puntos en 30 anos. Os bilingües castellanohablantes subiron 6 puntos.
O predominio das linguas bilingües facilita a comprensión da brecha entre uso e coñecemento
Por territorios, en Álava só o 8,5% dos euskaldunes desenvólvese mellor en eúscaro que en castelán, en Bizkaia case o 20% e en Gipuzkoa o 38,7%. O predominio das linguas bilingües facilita a comprensión da brecha entre uso e coñecemento. Hai máis novos vascohablantes, pero estes falantes desenvólvense mellor en castelán.
En canto á transmisión dos pais, cando ambos son euskaldunes, a transmisión está practicamente garantida.
Pola contra, cando só un dos proxenitores é euskaldun, a transmisión descende considerablemente: o 57,4% dos mozos de entre 16 e 34 anos recibiu o eúscaro, mentres que entre os de entre 35 e 64 anos o 50,8% e entre os maiores de 65 anos a cuarta parte.
Cando os dous pais son euskaldunberris, o 29% faio só en castelán, aínda que sabe eúscaro.
Por último, quero mencionar a actitude e a adhesión á lingua, xa que a enquisa revelou datos preocupantes: o 22,7% da poboación vasca considera que aprender inglés é máis importante que aprender euskera, mentres que o 24,8% é igual. Os partidarios de que o eúscaro sexa maior tamén en radio e televisión son só a metade, e o 22,7% non quere máis euskera.
En definitiva, o coñecemento avanza, cada vez máis falantes vivimos dispersos en espazos castellanohablantes e, aínda que cada vez somos máis vascos, estes euskaldunes desenvólvense mellor en castelán. A adhesión ao eúscaro reduciuse e cada vez son máis os que priorizan as linguas como a inglesa fronte ao eúscaro.
Mitxel Elortza