O Día Internacional do Eúscaro (ENE) foi creado por Eusko Ikaskuntza en 1949 para “reivindicar o valor universal do eúscaro” e no século XXI, adaptándose aos novos cambios e retos sociais, Eusko Ikaskuntza mantivo a lingua vasca con moitas ganas en todas as súas áreas de traballo. Adoita celebrarse o 3 de Decembro, o día da morte de Francisco Javier na memoria, porque como di a lenda, a súa última palabra murmurou na súa lingua materna.

Aínda que é un día para celebrar, reivindicar e expresar o seu compromiso co eúscaro, aínda está lonxe da normalización do uso do eúscaro. Así, aínda que hai 300.000 bilingües máis que fai 30 anos na CAV, o 20% da poboación euskaldun dá prioridade ao uso do eúscaro e o 8,9% intercala dúas linguas, quedando así o obxectivo de incrementar o uso do eúscaro.

Desgraciadamente, no berce do “Lingua Vasconum Primittiae”, no Antigo Reino de Navarra, o futuro do eúscaro está en perigo, porque ademais da resonancia mediática de Nafarroa Oinez, a crúa realidade demostra que en Navarra a expansión do eúscaro vai cara ao estancamento, a pesar de que nos últimos 15 anos produciuse un incremento. Ante a situación incerta do eúscaro en Navarra, conclúese que necesitamos unha reflexión profunda e unha crítica construtiva, xa que a debilidade do eúscaro esíxenos o compromiso de vivir en eúscaro, é dicir, os euskaldunes, actualizando, perfeccionando e ampliando o seu uso e os castellanohablantes, con entusiasmo por aprender euskera, porque a clave do futuro está no uso do eúscaro.

Por tanto, evitar o parón do eúscaro en Navarra supón un esforzo enorme para os euskaldunes e para evitar esa “fosilización” é necesario incrementar os orzamentos en favor do eúscaro e visibilizar o eúscaro en todos os ámbitos da vida cotiá, para que o eúscaro se converta nun ben cultural e unha ferramenta de unión para os que vivimos en Navarra.