O 30 de novembro debería quedar pegado á memoria colectiva dos vascos, mellor á Memoria Popular, como día memorable. No catro ámbitos da Administración Foral do Sur que hoxe chamamos Euskal Herria, deberiamos renunciar ao invento francoespañol “provincia”, a primeira folga xeral feminista vasco-navarra saíu adiante. Porque se materializou no sur do pobo vasco-navarro, nin en Francia nin en España.

Debería quedar adherida coa lema do coidado, especialmente as mulleres, pero cunha intervención cada vez maior dos homes, porque o apoio á igualdade de todo xénero demostrou que pode ser unha sociedade integradora. Mozos, menos novos e algo maiores, traballadores e pensionistas, emigrantes e fillos de migrantes anteriores e, en xeral, porque hoxe mostrou a súa forza para sacar á rúa aos axentes vivos que conforman a sociedade vasco-navarra.

O outro día en Hernani, en Soberanías, no apartado de Vixilancia, comentouse que “a integración, coordinación e relación entre os axentes para a construción do sistema público comunitario de vixilancia é fundamental, xa que as estruturas municipais actuais dificilmente chegan ás nosas necesidades”. Tamén se mencionou o negocio e o malgasto de diñeiro público por impostos, non faltan exemplos. A cultura de raíz vasca segue mantendo a súa propia estrutura xurídica: Dereito Pirenaico. Nel recóllense o cooperativismo, o auzolan, as normas de xestión dos terreos comunais ou a organización comunitaria sen ánimo de lucro. Por tanto, hai onde estudar.

Beñi Agirre, escritor e historiador