Organizastes unha mobilización o sábado contra a Lei Tapia. Fixeron dúas críticas principais á lei. A primeira desde o ecoloxismo, ligada ao modelo de desenvolvemento.

A Lei de Tapia chegou nos últimos tempos a unha sólida oposición aos megaproyectos que o Goberno Vasco vén promovendo desde hai tempo. Estes proxectos –parques eólicos e fotovoltaicos, TAV, invernadoiros industriais…– supoñen unha clara ameaza contra a biodiversidade, os danos que producirían son irreversibles. Ademais, non cambian o modelo de desenvolvemento, e ese é a orixe da crise social, ecolóxica e enerxética que vivimos. A Lei Tapia promove a continuidade dun modelo económico, social e cultural baseado no consumo e explotación dos recursos naturais, coma se estes non fosen finitos. O sistema que utiliza o crecemento como desenvolvemento termómetro está condenado á confrontación social entre as elites e as clases populares.

Os tipos de proxectos que se pretenden impor coa Lei Tapia supoñen tamén unha ameaza para a soberanía alimentaria. Industrializan os cultivos agrícolas e aumentan a presión sobre os agricultores que son desprotexidos pola Deputación e UAGA. A Lei de Tapia permite a usurpación de espazos naturais e agrícolas sen ningún tipo de garantía, co fin de privatizar e industrializar. Os primeiros en tomar conciencia diso foron as reunións administrativas ameazadas directamente, que souberon responder e organizar contra os megaproyectos. O Goberno Vasco e a Deputación de Álava non esperaban esa reacción, porque están afeitos actuar sen ter en conta a voz dos pobos.

De feito, o outro alicerce da súa crítica está relacionado co modelo de gobernanza e coa democracia. Por que é unha Lei Tapia en detrimento de a democracia?

Para evitar que os Concellos e as Xuntas Administrativas opóñanse a estas infraestruturas, o Goberno estableceu unha normativa superior ás competencias das entidades locais: a mera declaración dun proxecto como Proxecto de Interese Público Superior permite a súa tramitación directa, sen outras consideracións. Anulouse o modelo de organización e participación dos pobos que permaneceron durante séculos. A Lei Tapia permite impor proxectos aos municipios. Evita decisións que até agora foron vinculantes no ámbito do desenvolvemento territorial e déixao en mans dun criterio absolutamente mercantilista e interesado.

Doutra banda, a lei aprobouse evitando o debate e a participación, todo o proceso fíxose á conta da xente. Utilizaron o rodete a a maioría absoluta do PNV e do PSE, dinamitando o consenso existente até agora nesta materia.

A transición enerxética está na fala da xente. Pero din vostedes e o Goberno que as formas de entender esa transición son contraditorias. En que?

A transición enerxética que promove o Goberno Vasco é unha fraude. As empresas enerxéticas son as que priorizan e as organizacións seguen estes criterios. A base é dar continuidade ao modelo privado de explotación enerxética, de maneira que as empresas privadas implántanse no territorio para apropiarse do espazo. Ningún dos proxectos presentados constitúe unha alternativa real ao proceso de descarbonización da enerxía, xa que os combustibles fósiles son esenciais para o desenvolvemento destas enormes infraestruturas.

Os promotores dos megaparques eólicos ou fotovoltaicos pretenden facer crer que todo o noso consumo enerxético pódese electrificar, e iso non é así. Os combustibles fósiles non poden ser substituídos por centrais de enerxías renovables. A escaseza de materiais necesarios para o desenvolvemento destas tecnoloxías e as limitacións no uso da enerxía renovable, especialmente no campo, a industria e o transporte.

Que propoñen vostedes?

Propomos a relocalización da produción de enerxía e alimentos. Isto permite adecuar a produción ás necesidades reais das persoas, posibilitando a produción, xestión e desenvolvemento local. Cremos que socializar a xestión da enerxía garantiría o acceso de todos e evitar a especulación e dependencia que padecemos das grandes transnacionales. Un modelo máis eficaz e respectuoso coa contorna, máis próximo a cada territorio e ás persoas que viven nel. Permitiría unha estructuración cohesionadora do país, actualmente ameazada.

A Lei de Tapia foi aprobada en decembro polo Parlamento de Gasteiz. Pero agora hai unha adaptación en trámite, que tomou o nome de Tapia Lege plus ou Tapia Lege 2.0. Que opinades diso?

Esta aberración, a Lei Tapia, na súa versión 2.0, abriría tamén a porta aos proxectos privados. Estes proxectos veñen da man dos fondos europeos de recuperación, loxicamente, queren apropiarse destas axudas. É lóxico pensar que o beneficio ou o compromiso social de todos non estea entre as súas prioridades.

A versión renovada facilita ao Goberno Vasco antepor os intereses privados a calquera outro. Un exemplo claro vémolo con Iberdrola, que nos chama publicamente “parvo”, e á vez aproveita a rede de clientes que se foi tecendo coas institucións.

Entre os movementos populares, o ecoloxista foi o único que se situou contra a Lei Tapia, pero o impacto da lei vai máis aló. Vedes a necesidade de ampliar o foco?

Somos unha plataforma popular e asemblearia Araba Bizirik. Nacemos no medio rural para responder a unha serie de ameazas: macrocentrales eólicos, fotovoltaicos, duplicación do ferrocarril en chaira ou implantación dunha agricultura intensiva industrial baseada en invernadoiros. Por iso o movemento está ligado á custodia do territorio e á soberanía dos concellos.

Transcende a idea do ecoloxismo para defender unha vida ligada á terra, que é a que permitiu conservar os antigos espazos naturais. Temos que manter e mellorar este patrimonio para as xeracións vindeiras.

Valoramos a propiedade comunal como garante da conservación destas contornas, por iso é polo que Araba Bizirik sexa unha dos seus acenos de identidade. Pedimos a todas as persoas de Euskal Herria que se sumen á nosa loita para manter os sistemas de propiedade e gobernanza vinculados ao noso país, que hoxe vemos en risco.