- Unha sentenza do Tribunal Constitucional alemán pode pór patas para arriba un dos alicerces da política económica da Unión Europea: O programa de compra de débeda soberana posto en marcha en 2015 polo Banco Central Europeo (BCE) non se corresponde coa lei do país.
A política de compra de bonos dos países da Unión está en vigor desde a época na que Mario Draghi foi presidente do BCE e foi unha das claves da recuperación económica da Unión Europea tras a crise económica que estalou en 2007-2008, grazas a este mecanismo introducir miles de millóns de euros no mercado de débeda, dando liquidez a estados e empresas.
Pero o Tribunal Constitucional alemán di que o Bundesbank debe deixar de comprar a débeda soberana doutros países se o BCE non demostra que esas compras son imprescindibles. Segundo a sentenza, o BCE superou as súas competencias con este programa, que quedou supervisado por Bruxelas.
Alemaña non quere pagar
Despois de facer algo parecido en Estados Unidos, a aposta por inxectar grandes sumas de diñeiro no mercado de débeda chegou con sete anos de atraso. E non chegou sen discusión, sobre todo pola actitude contraria a Alemaña.
Unha iniciativa que se enfrontou a dous argumentos: por unha banda, as elites alemás non consideraban xusto que os países “irresponsables” do sur de Europa vivisen á conta da xenerosidade do BCE; por outro, todas as autoridades alemás reaccionan de forma moi negativa ante calquera posibilidade de aumento da inflación, que é testemuña do éxito da doutrina económica ordoliberal en Alemaña.
Non afectará as axudas por COVID-19
O programa do BCE, impulsado por Draghi, finalizou en 2018, pero o italiano volveu pór en marcha antes de que a oficina se baleirase, con 20.000 millóns de euros ao mes, tras a toma de posesión de Christine Lagarde. É certo que esta cifra se quedou pequena fronte aos mecanismos da Unión Europea para facer fronte ao COVID-19 –750.000 millóns de euros–. Pero é igual de certo que Alemaña xa fixo un aviso moi serio á Unión Europea con esta decisión dos seus xuíces.
De feito, retira ao Banco Central Europeo unha ferramenta para facer fronte ás seguintes crises: cambiar o valor do euro podería ser a partir de agora o principal instrumento que ten a organización para facer fronte aos retrocesos. Ademais, unha das oportunidades que houbo entre mans pola crise do COVID-19, o uso dos Eurobonos, vai ser aínda máis complicada do que xa se prevía. O camiño da mancomunación da débeda dos estados europeos atópase cunha gran barreira.