- A Audiencia Nacional española investiga a EITB por unha presunta fraude relacionada cos dereitos de autor dos músicos. Outras trece cadeas de televisión completan a investigación iniciada polo xuíz Ismael Moreno.
O caso vén da operación desenvolvida pola Policía Nacional en 2017 na sede da SGAE en Madrid e en varias canles de televisión e serviu durante toda a pasada década para constatar algunhas prácticas escuras de Anton Reixa cando era presidente da SGAE.
No medio deste caso, que salpicou a EITB, atópase a práctica coñecida como a “roda das televisións”: Varios socios da SGAE cometeron entre 2006 e 2011 unha estafa de ao redor de 100 millóns de euros a través desta trama, rexistrando de forma irregular as obras.
Por exemplo, tomaron as composicións musicais orixinais liberadas dos dereitos de autor e rexistráronas no seu nome despois de realizar pequenas modificacións, para poder cobrar os dereitos desas pezas; e tamén rexistraron composicións de baixa calidade, tanto en nome dos músicos que formaban parte da trama como das persoas que non eran músicos. Posteriormente, estas composicións emitíanse en programas nocturnos de televisión, a través dos cales se facturaba o diñeiro que lles correspondía como "autores".
Nalgún ano, SGAE chegou a representar o 70% da facturación total por televisión, a pesar de que só o 1% da audiencia ouviu estas cancións.
Empezaron a cometer esta fraude cunhas poucas cancións, pero co paso dos anos rexistráronse centos e, para non chamar a atención, contactaron cos alumnos de música para realizar o cobro de dereitos a través deles.
"Musika gaua" de ETB
As televisións eran o último elo desta fraude. O xuíz Ismael Moreno considera que estas actuacións non fosen posibles sen o consentimento das cadeas e por iso imputar os feitos. EITB non se pronunciou de momento sobre esta imputación, pero en 2018 a directora de EITB Maite Iturbe ofreceu unha serie de explicacións no Parlamento Vasco.
Iturbe explicou que cando Alberto Surio era director xeneral de EITB –na época da presidencia de Patxi López–, a radiotelevisión pública contratou á empresa de Rafael de Tena, unha das persoas implicadas no caso da roda da SGAE, para emitir o programa "Musika gaua". Colocaba pezas de jazz e música clásica a altas horas da madrugada. Segundo Iturbe, en marzo de 2017 xa estaba sobre a mesa a posibilidade de retirar este programa da OPE. No entanto, tamén defendeu no Parlamento vasco a legalidade dos contratos que mantivo con De Tena durante o pasado verán.