- Actividades que anuncian que serán en eúscaro pero que terminan sendo en castelán, sesións teoricamente bilingües que se realizan na práctica exclusivamente en castelán ou lecer que non se oferta directamente en eúscaro. As queixas dos pais e nais de Vitoria-Gasteiz son numerosas e teñen unha mensaxe clara: as institucións teñen a responsabilidade de garantir o eúscaro no lecer infantil e xuvenil organizado ou financiado.
As asociacións de pais e nais de 18 centros escolares da capital sumáronse a esta reivindicación. O pai da escola de Zabalgana, Bergoi Madernaz, explicou a ARGIA que lle pasou: tras inscribirse nun curso que se ofertaba en eúscaro, o curso realizouse en castelán. “A maioría das actividades privadas, academias e outras, son en castelán, e no lecer que ofrece o Concello a miúdo predomina o castelán por falta de control”. Outro exemplo é que moitas das actividades ofértanse como bilingües (cursos de natación por exemplo), pero na práctica, si hai algún alumno que non sabe eúscaro, moitas veces fanse só en castelán. Ademais, contou que en moitas das accións que subcontratan, financian ou participan dunha ou outra maneira, o Concello de Vitoria e a Deputación Foral de Álava non se garante o eúscaro.
Os pais piden ás institucións que tomen medidas para que isto non ocorra e que amplíen a oferta de lecer en eúscaro: “Queremos ver o eúscaro garantido nas actividades dirixidas e de pago polas institucións”.
"Só a escola non é capaz de euskaldunizar. Nas actividades de diversión, os nenos e mozos teñen que ver que se poden practicar en eúscaro e que teñen a posibilidade de vivir en eúscaro en todos os ámbitos, e o lecer ten un papel fundamental niso"
Estas son as 18 AMPAs que apoiaron a solicitude: Asociación de pais e nais Eguzkilorea (Colexio Lakuabizkarra); Ikasberri (Adurtza); Aldaiaberri (Aldaialde); Basartea (Ramón Baixo); Ibaikide (Ibaiondo); Aintzira (Salburua); Mariturri (Tokieder); Abapraño (Abendalde); Trátase dunha lista provisional, xa que hai un mes incorporáronse as AMPAs á reivindicación e non tiveron tempo de traballar cos centros de Secundaria.
Entre os mozos, “un baleiro e unha falta de oferta manifesta”
O Observatorio dos Dereitos Lingüísticos tamén confirmou o mesmo problema: Segundo as queixas que lles trasladan os habitantes do País Vasco, nas diversas actividades, talleres, conferencias, etc. que se organizan desde as institucións públicas, a oferta en eúscaro é menor e, en moitos casos, as anunciadas en eúscaro tamén se condicionan ou se pasan a realizar principalmente en castelán.“A pesar de que a oferta en eúscaro dos nenos e nenas máis pequenos presenta unha situación mellor, a falta de oferta ou baleiro na oferta dirixida tanto a nenos e nenas maiores como a mozas é evidente”, sinala Agurne Gaubeka Behatokia.
O coñecemento do eúscaro en Álava foi o que experimentou un maior crecemento, destacando o esforzo da escola e dos pais detrás destes datos. “Pero só a escola non é capaz de euskaldunizar –explícanos Bergoi Madernaz–. O lecer e tempo libre é de vital importancia no feito de que os nenos e mozos tamén poden gozar do eúscaro en actividades de diversión e poidan vivir en eúscaro en todos os ámbitos. O eúscaro ten que estar presente en todos os ámbitos posibles”.