- Na época do coronavirus as casas tamén se converteron en escolas. Como levan os pais que os seus fillos sigan a escola desde casa? EHIGE é a Asociación de Pais e Nais de Alumnos de Euskal Herria e iniciou unha consulta o 15 de marzo entre os pais dos centros públicos. A coordinadora da mesma, Lurdes Imaz, respondeunos escribindo as preguntas.
Cales son as principais preocupacións dos pais e nais nesta forma de aprendizaxe que se fai agora a través da distancia e o computador?
O 15 de marzo lanzamos unha enquisa e hai que dicir que ese día puxemos a proba ao servidor da nosa web. As familias tiñan ganas de falar. Xa recibimos 8.500 respostas e temos moita información útil. As preocupacións son variadas, pero as máis repetidas son a necesidade de conciliar o triplo traballo en casa, é dicir, a familia, o traballo e a escola; o ámbito emocional e psicolóxico dos fillos e fillas; as dificultades que teñen para axudar aos nenos e nenas nas tarefas escolares por descoñecemento do eúscaro ou por descoñecemento das materias (sobre todo nos niveis superiores), a preocupación polas avaliacións (sobre todo ao final da ESO e Bacharelato) e a preocupación polas familias vulnerables.
As casas están ben dotadas de infraestrutura? Internet, computadores, luz axeitada, un lugar aparte para aprender, outros materiais (libros, cadernos, pintura...).
"A pesar de ter computadores en casa, non son suficientes para que todos os membros da familia poidan utilizalos no mesmo momento"
As familias das etapas inferiores botan en falta as impresoras, así como o peche das tendas de papel. Doutra banda, hai que ter en conta que aínda que haxa ordenadores en casa, é probable que non sexan suficientes para que todos os membros da casa poidan utilizalos no mesmo momento. Os centros escolares e os concellos están a identificar ás familias que non dispoñen de aparellos ou servizos de internet para poder colaborar con eles.
Por outra banda, non é o mesmo vivir no caserío ou nunha casa de 100 metros con terraza luminosa ou unha vivenda dun só espazo sen luz.
Sentiron os pais a necesidade de adecuar o seu rol?
"Non todas as familias teñen as mesmas condicións. Algúns están en casa e teñen a oportunidade de axudar aos seus fillos, outros non teñen que ir traballar, moitos perderon o traballo e teñen unha preocupación económica…"
Os pais non son profesores, polo menos na súa maioría. Recollemos algunhas recomendacións na nosa web coa axuda de Iñaki Eizmendi. As familias poden colaborar cos hábitos de aprendizaxe, dar un reforzo positivo, mostrar interese. A comunicación co profesorado é tamén fundamental, máis aínda neste tipo de situacións. Eles dirannos cales son os obxectivos e como podemos axudar.
Con todo, hai que ter en conta que non todas as familias teñen as mesmas condicións. Algúns están en casa e teñen a oportunidade de axudar aos seus fillos, outros teñen que ir traballar e non están en casa, moitos perderon o traballo e teñen a preocupación económica…
Segundo as etapas de aprendizaxe, os centros son moi diferentes cando son presenciais. Por exemplo, en EP hai máis pedagoxía, a ESO é máis progresista... Pasaron diferentes tipos de aprendizaxe ao computador e á distancia?
"Hai familias que din que en situacións tan especiais queren traballar outras capacidades dos seus fillos, porque a responsabilidade principal é o benestar emocional"
Na enquisa observamos que nos niveis superiores (iso, bacharelato) utilízanse plataformas, nos niveis inferiores os soportes son máis variados. Quen traballen a capacidade de escritura, por exemplo, deberán escribir a man. En canto ás rutinas domésticas tamén observamos que as rutinas dos adultos son máis estritas e no caso da educación infantil en xeral non hai actividade. Algunhas familias dinnos que queren traballar outras capacidades dos seus fillos nunha situación tan especial, xa que a súa principal responsabilidade é o seu benestar emocional.
Tantos anos subindo e baixando cos programas de escolas dixitais e como nos colleu este cambio?
A tecnoloxía é unha ferramenta que non vai resolver todos os nosos problemas. O primeiro que temos que facer é establecer obxectivos: que tipo de alumnos queremos educar? E logo decidir que recursos utilizaremos para alcanzar estes obxectivos. A tecnoloxía non nos vai a dar a oportunidade de socializar a escola. Doutra banda, as familias valoran moito recibir a chamada telefónica dos titores, e iso é unha tecnoloxía antiga.
Hai que recoñecer, con todo, que a tecnoloxía está a ser moi útil na situación actual e que creo que os centros que estaban detrás deste ámbito estarán motivados.
Cal é a visión que teñen as familias sobre a avaliación?
"Estudáronse os efectos negativos da repetición, polo que habería que xustificar moi ben a súa utilización"
Este tema preocupa a moitas familias e xéralles tensións, porque agora teñen moita responsabilidade sobre as súas costas. Unha situación excepcional require respostas inusuais. Desde o momento en que a escola pasou a casa, os nenos están en diferentes condicións. Todo iso debe ser tido en conta antes de tomar unha decisión sobre a avaliación.
Por outra banda, os efectos negativos da repetición foron amplamente investigados, polo que o uso desta opción debe estar moi xustificado.