Nos últimos meses, polo menos sete persoas foron feridas pola Ertzaintza con tiros de foam: tres en San Sebastián (Gipuzkoa) antes dun partido da Real Sociedade, unha en Vitoria (Álava) na manifestación do 3 de marzo e tres no Entroido de Tolosa (Gipuzkoa). Con todo, noutras cargas policiais, os ertzainas feriron a moitas máis persoas, entre outras, agredíndoas a golpes de borra, como sucedeu en Vitoria no aniversario do 3 de marzo, ou na mesma cidade o pasado fin de semana, nun acto de protesta contra a incapacidade de emanciparse, que atacou violentamente a moitísimos mozos.

Por si isto fose pouco, o mes pasado saíu á luz a morte de Eneko Valdés, falecido o pasado mes de febreiro en Astigarraga (Gipuzkoa), con ocasión dun brote psicótico no que a Ertzaintza interveu de forma violenta e violenta. As autopsias e imaxes mostran as múltiples lesións causadas pola policía a Eneko, e segundo os expertos en contacto cos seus familiares, os ertzainas utilizaron tamén as pistolas taser contra o arce.

Uso de pistolas Taser, arriba

Segundo explicou Ahoztar Zelaieta no portal de Hordago, no ano 2021, tras asistir a unha comisaría da Ertzaintza en Bilbao (Bizkaia), o Ararteko Angel Gabilondo solicitou un informe sobre o uso das pistolas taser. Dentro deste uso incluíu, por exemplo, a retirada de devandita arma da súa carteira cun "carácter disuasorio" e a "activación" do dispositivo, o "interruptor de arco de advertencia" ou o disparo directo contra alguén. Tamén preguntou si estas persoas disparadas foron trasladadas a un centro de saúde para ser exploradas por un médico.

O Departamento de Seguridade do Goberno Vasco respondeu que a Brigada Móbil foi a única que utilizou as pistolas taser e gravou todas as intervencións en vídeo. Dixo que o uso desta arma aumentou entre 2018 e 2022 en catro anos: os ertzainas utilizaron dúas veces as armas taser en 2018 e doce en 2022. Segundo estes datos oficiais, utilizáronse cinco veces en 2019, seis en 2020 e sete en 2021.

O Departamento de Seguridade informou ao Ararteko de que a todas as persoas tiradas con pistolas realizóuselles posteriormente un informe médico. No entanto, a Orde Operativa 011 que regula o uso das armas taser recolle que a Ertzaintza debe advertir puntualmente ás persoas que van tirar con estas pistolas da súa presenza e posible utilización. A Defensora manifestou, con todo, que quedou constancia de que os ertzainas non o fixeron en moitos casos.

Protocolos e silencio

Zelaieta tamén falou en Hordago sobre o protocolo sobre as pistolas Taser. Para regular o uso desta arma, o Departamento de Seguridade baseouse no informe dun provedor de proxectís de foam: Andreu Soler i Associats. Este escrito foi mantido en segredo.

O xornalista Ter García denunciou o pasado mes de xaneiro que o Goberno estaba a ocultar información sobre o protocolo regulador do uso das pistolas taser. Hordago anunciou que a Comisión Vasca para o Acceso á Información Pública, en setembro de 2023, considerou "perigoso" a publicación da información sobre estes "procedementos de actuación" da Ertzaintza para a "eficacia das intervencións dos axentes".

Compras superiores a 50.000 euros

En 2017 o Departamento de Seguridade realizou unha primeira compra de pistolas Taser X26, por un importe de 50.687 euros. Segundo Zelaieta, ademais, a empresa Telefónica vendeu o ano pasado ao Goberno dezaseis pistolas con pequenas cámaras incorporadas. Estas armas son do modelo Taser X7.