Do 14 ao 28 de outubro de 1962, o mundo estivo ás portas da destrución total. Esta crise debeuse á localización de recursos militares de destrución masiva, inseguridade profunda e extrema, preto dos límites do inimigo nuclear.

Entón todo o mundo comprendeu o perigo que supuña a extensión de mísiles e infraestruturas militares nos límites da superpotencia nuclear equivalente. Durante eses días os mísiles nucleares da Unión Soviética podían golpear aos Estados Unidos lanzándoos desde Cuba, mentres os mísiles americanos instalados en Turquía podían facer o mesmo. A solución foi dar un paso atrás e abrir unha liña telefónica directa entre Kremlin e a Casa Branca, o famoso “teléfono vermello”. Hoxe en día Ucraína xoga o papel de Cuba, pero o mundo está na lúa.

As situacións son diferentes, pero o sentido das advertencias que está a facer Moscova é entón o mesmo que o de Kennedy: pór encima da mesa o “risco existencial”. A partir de aí comezan as diferenzas.

As advertencias de Putin ao Occidente sobre o que entón se chamou "MAD" (“Mutually Assured Destruction”), unha probable destrución mutua, non están a funcionar. Os políticos e os medios de comunicación falan da chantaxe de Putin, aínda que non se estea facendo máis que falar do sensato a partir de 1962. Aínda que o desastre é evidente, a negociación da desescalación, como se fixo entón, parece hoxe en día discriminada. Ideólogos nacionalistas marxinais como os atentados de agosto contra Alexander Dugin, que acabaron coa morte da súa filla, que lle dan unha importancia que os think tank atlantistas non teñen, ou os que se fixeron contra os gasodutos do Báltico en setembro, atentados contra Alemaña, non fan máis que confirmar a velocidade coa que os Estados Unidos alimentan a espiral.

Hoxe en día fálase da guerra nuclear como un videoxogo. Parafraseando o título do último libro de Diana Johnston, From MAD to Madness, estamos a asistir desde o consenso sobre o risco común na Guerra Fría a unha especie de mareo suicida.

Para defender a Rusia do ataque da OTAN, o responsable da política exterior da Unión Europea, Josep Borrell, recoñeceu a veracidade da advertencia de Putin de que vai utilizar todas as armas ao seu alcance, “pero isto non altera a nosa decisión e unidade de soster a Ucraína”. Só se fixan na invasión criminal de Ucraína, iniciada en febreiro, sen mencionar as razóns que a provocaron durante 30 anos.

No centro da crise actual atópase a seguinte idea de EEUU: "Son eu a única gran potencia, quero seguir sendo así e estou a perder posicións no mundo, pero como o meu dominio militar é terrible e opresivo, utilízoa para compensar esas perdas".

Neste esquema, a supremacía en Ucraína e a ruptura da vinculación económica entre Alemaña e Rusia (tecnoloxía/enerxía) son claves para dominar Eurasia.

A importancia de Ucraína para EE.UU. para dominar Eurasia é moi coñecida. Washington leva reivindicando isto polo menos 25 anos: a entrada de Ucraína na OTAN, a colocación de mísiles capaces de golpear en Moscova durante cinco minutos, mesmo para destruír ou captar a capacidade dos mísiles rusos, e a conversión dunha base da OTAN no Crime en Sebastopol, antiga cidade de todas as glorias rusas. Esa era a perspectiva concreta que se abriu no inverno de 2014 co cambio de réxime de Kiev. De feito, desde que a gran estratexia chinesa –a Nova Ruta da Seda (B&RI)– púxose en marcha en 2013 e comezaron a integrarse Eurasia a través dunha rede enerxética e comercial desde Xangai até Hamburgo, a partida estaba moi clara. Por unha banda, os recursos económico-comerciais de China e Europa, o potencial enerxético ruso e os inmensos investimentos chineses; por outro, os recursos militares de EE UU.

En canto á ruptura da relación enerxética entre Alemaña (Unión Europea) e Rusia, a historia é coñecida. Non comezou con Nord Stream 2, senón moito antes, con acordos entre Bonn e Moscova en 1981 para construír gasodutos e exportar gas ruso. Este gran fito da política de distensión dos alemáns a través do comercio foi afrontado sen piedade por Washington desde os seus inicios, con argumentos e chantaxes de “defensa” de todo tipo. A resposta do chanceler Helmut Schmidt a estas presións foi clara: “Que digan o que queren, o proxecto avanza”. A reacción de EE.UU. foi sacar a pistola, despois de ameazar con retirar as tropas que tiñan en Alemaña e tratar con outras cousas equivocadas.

Como algúns dos compoñentes da obra producíanse en EE.UU., a CIA introduciu un software capaz de controlar a presión dos tubos, capaz de explotar os mesmos. No verán de 1982, as obras do gasoduto estalaron no territorio soviético, segundo informou nas súas memorias Thomas Reed, ex membro do Consello de Seguridade Nacional dos Estados Unidos en 2004 e militar do exército aéreo. Os atentados contra os gasodutos acaecidos en setembro deste ano, nunha das zonas marítimas máis controladas pola OTAN no mundo, non son, por tanto, as primeiras accións de EE UU contra a conexión enerxética entre Alemaña e Rusia.

“O noso principal aliado, a maioría dos alemáns e a Alemaña oficial, como amigos na política e nos medios de comunicación, destruíu as canles de transporte de enerxía básica para a actividade industrial do noso país, e aquí non pasa nada?”, preguntou Albrecht Müller, editor do principal medio de comunicación independente alemán (NachDenkSeit, con medio millón de lectores, o diario de Gemelgurtfaller, Frankfaller).

É aínda máis grave porque insiste en que non hai anticorpos: as posibilidades da guerra nuclear, que na década de 1980 sacou por centos de miles de cidadáns á rúa, especialmente en Alemaña, non parecen preocupar demasiado á opinión pública. Que está a pasar? É certo que vivimos nun “ambiente cultural” moi diferente á década de 1980, especialmente en Alemaña. Un dos aspectos desta desigualdade debe buscarse na corrupción estrutural dos medios de comunicación europeos, especialmente relevante en Alemaña.

Os medios de comunicación do Establishment móstrannos cada día os crimes cometidos polo exército ruso en Ucraína, sen apenas dicir nada sobre a chea de crimes cometidos polos ucraínos. Coa axuda da Organización Internacional da Enerxía Atómica (IAEA), controlada por Occidente, aseguran que a central nuclear de Zaporizhia está a ser bombardeada sen explicar quen o bombardeou; ignoran os atentados do Báltico e distribúen o risco dun conflito nuclear que pode escapar facilmente das mans.

“Os xornais máis importantes do mundo están a realizar propaganda para a terceira guerra mundial, mentres que as voces que promoven a verdade, a transparencia e a paz son marxinadas, silenciadas, marxinadas e encarceradas”, asegura a xornalista australiana Caitlin Johnston, que non ten nada que ver co autor do libro antes mencionado.

No aniversario da crise cubana de 1962, estamos máis preto que nunca do risco que crece día a día; pola combinación do militarismo estrutural da súa economía, pola ausencia de quiebros militares no seu territorio, pola clara tendencia á violencia desde a súa constitución como Estado e polo feito de non vivir en superficie o sufrimento humano que provoca a guerra, os Estados Unidos están no epicentro deste risco mundial. Deixarei a cualificación de "antiamericanismo" para os cegos por dicir que todos os imperios decadentes son perigosos ao descender do cabalo, pero aquí e agora non hai nada máis perigoso que a reacción de EE UU ante o seu declive como potencia hexemónica.