Organizastes tres charlas. A primeira analizará “A opresión das mulleres” e a segunda “A situación actual das traballadoras”. Que análise facedes da realidade que viven hoxe as mulleres?

A vida das mulleres, do mesmo xeito que a do resto dos homes, está definida pola sociedade capitalista e a vida das traballadoras está pisada en todas as esferas: no traballo asalariado é un suxeito devaluado, é dicir, xeralmente págaselle menos e tócalle realizar traballos en condicións desfavorables, tarefas de coidado, limpeza... Ademais, a carga das tarefas de coidado ponse en nós e prevese que o peso da vixilancia sexa maior en nós, debido á privatización dos servizos públicos e ao aumento destas tarefas domésticas. Ademais, a través dunha forma máis cultural, a sociedade, os medios de comunicación, as plataformas dixitais, crean unha imaxe sexualizada ou convertida en obxecto das mulleres traballadoras, o que implica socializar ou ver á muller como suxeito secundario. E outro ámbito sería o da violencia machista: ponse uns recursos institucionais para facer fronte á violencia machista, pero non é suficiente. Por todo iso, vemos que a vida das mulleres é pisada en diferentes esferas (material, cultural...) e defínese socialmente como un suxeito secundario.

Si queremos pór en marcha políticas ou loitas concretas, viamos importantes estas charlas, primeiro para coñecer en que consiste a opresión das mulleres hoxe en día, para ver que problemáticas teriamos que loitar e dar claves teóricas para a intervención política.

O terceiro relatorio trata sobre os “retos da muller fronte” e o “empoderamiento político das mulleres”. Como están unidos a loita das mulleres e a loita dos traballadores?

Non hai dúas loitas que compaxinar, non se distinguiron dúas formas de loita. Si fixésemolo así responderiamos á lóxica do obrerismo, é dicir, coma se a loita dos traballadores estivese orientada a gañar melloras nos traballos asalariados, ou a loita das mulleres como unha loita para facer fronte só ás inxustizas que temos as mulleres. Hai que ver que opresión ou características prodúcense na sociedade capitalista, pero para afrontalas temos que loitar nunha forma unificada e integral. O termo fronte o expresa: o sistema capitalista oprímeo na súa totalidade, crea unha sociedade dividida en clases, e a nosa responsabilidade é responder de forma integral, integrando as diferentes opresiones, é dicir, todas esas opresión, sexan novas, mulleres, estudantes, inmigrantes, temos que loitar en resposta a unha estratexia común.

Un dos temas que se abordará na terceira intervención é os retos da fronte feminina, e nese conxunto analizaremos o papel que debería xogar a fronte feminina, a función, para que as mulleres tamén poidan exercer a nosa liberación. Outro dos puntos que se traballará é o empoderamiento político das mulleres, xa que é imprescindible que a muller se converta en suxeito político e para iso temos que traballar todos, pero ten que ser un suxeito político integral: a muller non ten que preocuparse só da cuestión feminina. As últimas tendencias políticas, o feminismo e as correntes esquerdas, fomentan que cada un preocúpese só das súas cuestións. Claro, si o punto central que nos afecta é a cuestión feminista, é necesario ter unha maior responsabilidade cara a ela, pero temos que responder á estratexia xeral de afrontar a cuestión feminina e, por tanto, a muller debe configurarse como un suxeito político integral para a transformación da propia sociedade, é dicir, desenvolver as capacidades das mulleres para traballar a política na súa globalidad e pór os medios necesarios para iso.

Itaia utiliza a palabra “muller” para presentar estas xornadas. Por que non utilizan a palabra “feminismo”?

Entendemos que o feminismo é unha ideoloxía ou unha proposta política concreta para a liberación das mulleres, e nós creemos que non é unha proposta axeitada para poder levar a cabo a liberación real das mulleres. Nós cremos que a proposta política é o comunismo para poder conseguilo de verdade. A proposta política do feminismo fai que a realidade actual non se loite na súa totalidade, senón que se actúe desde o particular ou desde unha forma illada. Supón illar cada pelexa e opresión, analizala nunha forma parcial. Isto baséase na transformación da muller nun suxeito sen antagonías internas, e a ocultación das clases antagonistas (burguesía e obreiros) no seo da muller supón favorecer ás mulleres poderosas e, por tanto, integrar o propio movemento na lóxica do Estado e do capital, si non se integra nunha estratexia revolucionaria. Si a loita non se expón contra o Estado ou o capital que perpetúa as opresiones, ou se oculta a clase antagonista das mulleres existentes, o movemento convértese en interclasista e non é suficiente para lograr a liberación real da muller.

Cando salguen propostas socialistas de liberación da muller, o feminismo pode utilizar unha retórica obrerista ou o concepto de clase, pero non altera a proposta en si mesma no fondo ou na esencia. Pode expor cuestións cotiás da muller proletaria, pero se a propia proposta non vai superar a lóxica xeral actual, vemos que queda como unha práctica reformista, aínda que pode lograrse mellorar o status social ou económico da muller de clase media, non se consegue un cambio radical na realidade da muller traballadora. Aínda que no feminismo as mulleres traballadoras mobilízanse e estas forman parte do feminismo, a súa vontade persoal non revoluciona o propio programa político.

No comunismo non poden estar oprimidas as mulleres?

Definimos o comunismo como unha sociedade sen clases nin opresión. Aí é onde temos que traballar desde hoxe, situar nesa dirección as loitas por facer fronte ás opresión actuais. O comunismo non se vai a conseguir dun día para outro, hoxe partimos dunha sociedade machista e temos moito traballo por facer fronte a todo iso. A opresión das mulleres no comunismo non é un comunismo, porque non é unha liberdade total ou integral do ser humano.

Que lugar deberían ocupar as mulleres/Itaia dentro do movemento socialista?

Itaia ten tres retos: por unha banda, traballar a cuestión da muller traballadora. Doutra banda, situar todo este traballo nunha estratexia comunista, facendo un traballo pedagóxico que poña de manifesto a necesidade do socialismo e socializando a concepción comunista do mundo na sociedade, porque vemos que hoxe en día está moi integrada no noso sentido común a lóxica capitalista, do mesmo xeito que o machismo está involucrado nas formas de empoderamiento... o obxectivo é facer fronte a iso e establecer outras relacións sociais, socializar outra cosmovisión. E en terceiro lugar, empoderar á muller traballadora, fomentar a militancia comunista.

A cuestión das mulleres non é só unha cuestión que nos afecta a elas. É unha cuestión que o movemento socialista ten que traballar e loitar na súa totalidade. Neste sentido, o labor de Itaia consiste en pór en primeira liña na axenda política do movemento socialista a problemática da muller e o empoderamiento da muller, dar claves e medios e expor políticas para dar pasos cara á liberación da muller e a integración das mulleres na militancia, pero é responsabilidade do movemento socialista asegurar que todo isto fágase ben e cúmprase realmente. E nas formas de actuar, os nosos espazos mixtos deben ser seguros, as mulleres debemos sentirnos confiadas na nosa actividade e nos espazos nos que participamos e todo iso debemos facelo no día a día, e pór en marcha políticas para conseguir esa confianza e esa seguridade no día a día. No movemento socialista estamos a avanzar cara aí.