Non somos moi seguidores dos “popes” académicos (definición de Pope: Persoa con poder e influencia nun campo, en xeral na actividade profesional), porque o noso traballo se basea na capacidade dos proxectos e suxeitos locais. Esta é a base da Agroecología, promover os Sistemas de Alimentación Ecolóxicos locais, potenciando as sociedades, culturas e economías locais mentres coidamos o medio ambiente.
Pero os que estamos a falar de escalas pequenas temos unha desvantaxe: é moi difícil presionar nas políticas públicas, si non todos xuntos afrontamos os poderes fácticos, non se atende á nosa mensaxe.
Por iso neste artigo imos modificar a estratexia. Lonxe de achegar o noso punto de vista, tráenos voces dos académicos internacionais máis importantes do momento nos Sistemas Alimentarios e o clima. Entre estes popes atópase Johan Rock Ström, pioneiro do estudo sobre as fronteiras planetarias, que dixo claramente que o Sistema Alimentario é a clave para facer fronte á actual crise climática. Non o dicimos nós, dio Johan!
O Sr. RocStröm é tamén membro do Comité académico independente do Sistema Alimentario. Este comité internacional proporciona ferramentas e evidencias a quen toman decisións políticas e económicas para tomar decisións saudables, inclusivas e sostibles co medio ambiente e o Sistema Alimentario. A Comisión publicou en xaneiro deste ano o informe The Economics of the Food System Transformation. Mensaxe crave de que a transformación dos Sistemas Alimentarios é urxente, posible e ofrece importantes beneficios económicos. Touché!
Segundo explicaron, os "avances" dos Sistemas Alimentarios han provocado, e seguen incidindo, algúns dos maiores e máis graves retos aos que se enfronta a humanidade, como a fame, a desnutrición, a epidemia de obesidade, a perda de biodiversidade, os danos ambientais e o cambio climático. O valor económico deste sufrimento e dano humano planetario contabilízase nos billóns, o que é superior á contribución dos Sistemas Alimentarios ao PIB mundial. A continuación móstranse os "custos ocultos da alimentación". Na páxina web desta Comisión existe un contador activo que contabiliza os custos económicos ocultos posteriores a 2016. Pois ben, até abril de 2024, o Sistema Alimentario Industrial provocou custos ocultos por efectos externos negativos de 123 billóns de dólares. Estes gastos pagámolos todos nós, os cidadáns (e non os empresarios da agro-industria), a través dos nosos impostos e comprometemos os nosos servizos de benestar.
O informe indica claramente que si se manteñen as tendencias actuais, e así parece, o Sistema Alimentario Mundial e a súa traxectoria insosteible seguirán sendo responsables dun terzo das emisións globais do futuro. Estas emisións permitirán un aumento da temperatura media global de 2,7 ºC a finais deste século respecto da situación preindustrial.
Lembran vostedes o Acordo de París de 2015, e como si houbese algunha oportunidade para facer fronte ao cambio climático teriamos que chegar a un incremento máximo de 1,5 ºC?... pois iso…
Si, sabemos que nada do que se dixo neste artigo é novo, falamos disto tamén en artigos anteriores... pero quizais, quen sabe... Si todos estes Popes académicos internacionais e Johan Rock Ström din que os nosos políticos van escoitar a estes Popes e entón van dar verdadeiros pasos para o cambio que necesitamos.