A escola é un espazo imprescindible para o crecemento dos mozos, pero tamén pode ser un lugar para iniciarse no consumo de drogas. De feito, entre os factores que poden levar a querer probar diferentes sustancias estupefacientes atópanse a mala influencia dos compañeiros, a presión do grupo ou a curiosidade. Por iso, a escola ten unha función de prevención e información sobre os riscos das drogas para concienciar e sensibilizar aos mozos sobre as mesmas. As escolas son un bo espazo para difundir informacións e estratexias preventivas eficaces en materia de prevención do consumo de drogas.

A Organización das Nacións Unidas para a Educación, a Ciencia e a Cultura (Unesco), a Oficina das Nacións Unidas contra a Droga e o Delito (UNODC) e a Organización Mundial da Saúde (OMS) recoñecen que o consumo de alcol, tabaco e drogas adoita iniciarse na adolescencia, o que repercute negativamente na saúde física e mental dos mozos, así como no benestar a curto e a longo prazo. Tamén está demostrado que ten consecuencias negativas relacionadas coa educación, como a baixa participación na aula, o baixo rendemento académico e o fracaso escolar. Por tanto, para previr o consumo de drogas hai que organizar diferentes accións educativas para evitar as consecuencias sinaladas.

En primeiro lugar, a educación para a prevención do consumo de drogas nos centros educativos, como eixo transversal do currículo académico. Desde a Educación Primaria débese empezar a explicar aos alumnos as graves consecuencias do consumo de drogas e a promover un estilo de vida saudable. Para iso é necesario concienciar aos menores sobre as consecuencias a curto e longo prazo do consumo de drogas. Facendo especial fincapé no tabaco, o alcol e o cannabis, sustancias tóxicas que utilizan os menores para iniciar o consumo de drogas. Pero tamén é fundamental que saiban que a drogadicción é unha enfermidade e que, por tanto, o seu tratamento require dun apoio especializado.

En segundo lugar, desenvolver alternativas para explicar o tema da droga a través da oferta extraescolar. Os programas extraescolares deben capacitar para o desenvolvemento das propias capacidades, axudar aos pais a informarse mellor, asesorar, identificar problemas de conduta, posibilitar unha intervención precoz e ter unha función de valoración e intervención que permita orientar ao alumnado de forma inmediata cara aos profesionais sanitarios. A eficacia destes programas pasa pola implicación das institucións públicas.

Doutra banda, aínda que a educación sempre foi considerada como un factor protector, se a mensaxe non funciona correctamente, pode converterse nun factor de risco, aumentando a curiosidade ou reforzando crenzas ou mitos que fomentan o consumo ou que minusvaloran as consecuencias do consumo destas sustancias. A Unesco, no seu informe As respostas do sector educativo ante o consumo de alcol, tabaco e drogas, sinala que as estratexias de prevención deben orientarse a enxalzar estratexias que incidan positivamente nos adolescentes, non só a transmitir información. Para iso, hai que subliñar que o consumo de drogas é consecuencia dunha decisión e unha responsabilidade persoal, e que os individuos que non queren consumir toman a decisión de enfrontarse ás presións sociais, tras o uso de pensamentos e habilidades críticas persoais.

En definitiva, a participación e colaboración das familias, a escola e as institucións públicas é fundamental para garantir programas de prevención eficaz de drogas. Por tanto, a clave está na prevención e na educación, pero hai que profundar máis e ir moito máis alá. Non basta con facer campañas publicitarias nas escolas cheas de tópicos sinxelos, ou desenvolver talleres sinxelos de horas lectivas. A prevención do consumo de drogas debe ser o eixo transversal do currículo educativo e debe orientar ao alumno cara ao pensamento crítico e a toma de decisións saudables.