Imaxina a seguinte situación: un grupo de persoas que se dedican a festas en diferentes barrios de Donostia esperan un autobús fretado polo concello. O obxectivo é recibir un curso para levar con seguridade un touro de lume que non pode faltar nas festas (de acordo cunha lei procedente da Unión Europea).

Entran no autobús e lévanos cara a Vitoria. En concreto, queda fronte ao valo de Arkaute e tras a autorización do operario de acceso, a policía entra na academia. Nel recóllese a intervención do traballador dunha empresa pirotécnica: características dos materiais empregados no touro de lume, medidas básicas de seguridade, ver algún vídeo dunha situación catastrófica…

Aínda que pode parecer que as cousas non cambian nos ollos dos que vivimos, a sociedade cambia constantemente. Durante moitos anos os cambios adoitan ser pequenos, polo que a miúdo parece imposible cambiar o status quo do momento. Noutras ocasións, con todo, eses pequenos cambios que se foron producindo en silencio diríxense a feitos máis relevantes e ábrese un escenario para dar saltos cualitativos nas relacións sociais.

Poderiamos dicir que este proceso se produce no conxunto da sociedade ou en varios aspectos, e pódese dar basicamente en dúas direccións: pode servir para aumentar o poder da clase social dominante nunha época determinada ou para crear gretas na súa hexemonía.

Por iso veño propor un cambio: na popular canción popular, en lugar de dicir “Donostiako zezen suzko, izan zaitez zorionekoa”, poñamos a frase que elixín para este artigo, “Donostiako zezen suzko, izan zaitez ertzaina”. Quizais non sexa tan harmónica nin tan elegante, e parece un pouco esajerada, pero vendo os cambios que se están producindo ao redor da Policía nos últimos anos, quizais non sexa tan absurda.

Porque, cal é o obxectivo do curso de manexo do touro de lume na academia de policía?

Paréceme que estas e outras dinámicas teñen un obxectivo principal: blanquear a imaxe da policía e profundar na normalización deste mecanismo represivo. Non quero entrar en máis detalles, pero gustaríame mencionar algúns exemplos soltos dos últimos tempos que actúan no mesmo sentido:

• P.E.P. dos últimos bombeiros de Araba e Gipuzkoa organización directa das academias de policía mediante oposición conxunta.
• Realizar oposicións conxuntas de munizipales e ertzainas (tratando de reverter mellor a imaxe da sociedade sobre os primeiros).
• Autorizar a entrada da Policía na Universidade (por enésima vez).
• Incluír na solicitude de pre-matrícula de Educación Primaria na CAPV, xunto con outras profesións de “Forzas e Corpos de Seguridade” para determinar a profesión dos pais, na categoría de “Técnicos e Profesionais Medios” (xunto con delineantes, técnicos científicos e sanitarios, deportistas, adestradores TIC, etc.) (!!)
• O continuo branqueo que se fai nos medios de comunicación Masa na imaxe da Policía (xa sexa a través de noticias ou do espazo que se lles dá nos concursos de televisión).

Nesta situación non estaría de máis lembrar cal é a función social da Policía. A pesar de que moitos repetiron de forma máis clara e concisa que eu, rápida e superficialmente, a función da Policía é garantir que as relacións sociais do momento sigan vixentes. E ese status quo inclúe todo o pack, xa sexa castigar unha infracción de tráfico, disciplinar aos traballadores en folga… Non esquezamos esa función social ou a decoremos.

Volvendo á canción popular, para terminar, poderiamos pensar que esconde un eufemismo e que até agora non nos demos conta…

"Son touros.

son negros,

si atrápache,

si atrápache,

golpear

matarache.

Toro de lume donostiarra

sei …"

Aratz Soto