O xuízo por estes feitos celebrarase a partir deste luns. Como están os imputados?

Os imputados acaban de dicir que están nerviosos, que teñen unha gran carga sobre as súas costas, pero que recibiron máis protección da que esperaban, e que están moi animados por iso. Algúns dos imputados levan anos no activismo político e social, o que endurece a pel.

Mencionou vostede a carga. Hai anos que se iniciou o proceso, resume suceder.

En 2015, a Policía efectuou unha operación, denominada JARO, na que ningún dos dous sospeitosos fora identificado. Nove persoas do partido político Causa Galiza foron detidas, ao redor das poucas horas da noite, por falsos abusos. Foi incrible. Tratábase dunha asociación política legal, con actividade política legal dentro do ordenamento xurídico do Estado español. Rexistráronse as casas e lugares de traballo, levaron todo o que quixeron: computadores, documentación da asociación... Fixeron cousas verdadeiramente desagradables. Un dos detidos presentaba unha doenza cardíaca e acababa de ser intervido, polo que o seu irmán foi trasladado ao seu domicilio para que lle vise tamén o que estaba detido. De camiño a Madrid tiveron a cabeza tapada, sufriron ameazas ou blasfemias... Desgraciadamente, cousas menos raras.

A Audiencia Nacional había prohibido temporalmente a actividade de Causa Galicia, pero despois levantaba a prohibición e parecía que todo quedaría esquecido. Entón, en 2018, chegou a segunda operación policial, a denominada Jaro 2. Neste caso foron detidos os militantes da organización Ceivar. Ceivar é un movemento contra a represión, apoiaba aos presos, ofrecía avogados aos detidos...

No sumario preséntanse como proba das actividades terroristas as actuacións públicas realizadas con autorización das autoridades: É Dia patria organizar Galega ou Dia dá Galiza Combatente, mostrar solidariedade cos presos, acoller aos presos cando salguen...

Hai unha "proba" especialmente curiosa: Celebración do día dos mártires de Carral. É un día histórico, moi coñecido en Galicia. En 1846 houbo un alzamento militar en todo o Estado, que fracasou pero en Galicia non o fixo nun principio. Posteriormente, os militares sublevados foron asasinados na localidade de Carral, no sur do país. É un feito que se ensina nas escolas, os alumnos fan redaccións... A Audiencia Nacional considera que a súa celebración é un indicio de terrorismo.

Cales son as peticións de castigo?

Aos imputados acúsaselles dos delitos de enaltecemento do terrorismo e pertenza a organización criminal co obxectivo de homenaxear ao terrorismo. A algúns lles piden seis anos de cárcere, a outro catro... En total 102 anos para doce persoas. Ademais, as multas económicas, as longas inhabilitacións para calquera emprego público –algúns dos imputados son funcionarios e perderían o emprego–, e a ilegalización das organizacións Causa Galiza e Ceivar. No País Vasco iso ocorreu con moitas organizacións, pero sería a primeira vez que se celebraba en Galicia.

No relato do xulgado, "o pecado orixinal", trátase das accións violentas que se atribúen a Resistenza Galega.

Aí hai que matizar moito. Non está claro si referímonos ás actividades realizadas por Resistenza Galega, un grupo organizado ou por persoas que non estaban organizadas, que utilizaban esa lema. “Resistenza galega” é unha lema xeneralizado, como “viva galiza ceive”. En calquera caso, cando falamos de violencia referímonos a unhas poucas accións con explosivos que se realizaron en determinados lugares, logo non houbo nada máis. Con todo, varias persoas foron arrestadas e encarceradas como grupo organizado, aínda que non estaban suficientemente probadas. Á saída do cárcere realizáronse actos de recibimento a algunhas destas persoas, e algunhas das persoas que asinaron a autorización na Delegación do Goberno para estes recibimentos son as actualmente imputadas por enaltecemento do terrorismo.

Toda a lóxica das políticas antiterroristas en Euskal Herria.

Claro, porque o problema vén de detrás, cando se aprobou esa terrible Lei de Partidos. A definición vaga de terrorismo e de eloxio fixo posible este tipo de operacións. Poida que Galicia non teña o eco internacional de Euskal Herria ou agora dos Países Cataláns, que afortunadamente é moito, pero aquí militamos a favor dos dereitos civís ou das liberdades fundamentais, desde o principio démonos conta da gravidade: primeiro polas organizacións vascas afectadas, pero segundo porque viamos que se estendería como unha mancha de aceite. A represión sempre é así, hoxe tócache a ti e mañá a min. Seguramente cando se lles acabou o celeiro de Euskal Herria, pensaron, imos dar un paseo por Galicia. Porque é incrible que estas persoas e asociacións estean imputadas neste procedemento. Aquí non hai actividade violenta. Incrible.

Vostede é militante de Esculca, un observatorio de liberdades e dereitos. Como ve que a arquitectura xurídica de excepción levantada en nome da loita contra ETA está en vigor en 2020?

Esa lóxica non cesa. Non só somos galegos, cataláns e vascos, senón que realizaron cinco operacións contra espazos e persoas relacionadas co anarquismo: raperos, titiriteros... Ao parecer, a Audiencia Nacional ten que xustificar a súa existencia. Hai leis que castigan a disidencia política e xuíces que as aplican ferozmente.

O xoves algúns dos imputados compareceron en rolda de prensa no Congreso dos Deputados xunto a varios partidos políticos. O representante dos imputados asegurou que se recibiron máis apoios dos que se esperaba.

En Galicia recibiuse a solidariedade de sindicatos, asociacións, partidos políticos e personalidades da sociedade galega, entre outros. Non no exterior, pero aquí o tema tivo unha gran presenza no ámbito público. A diferenza do que ocorre en Euskal Herria, sería a primeira vez en Galicia que algunha asociación ilegaliza polas súas ideas. Os propios imputados din que están nerviosos e asustados, que non lle gusta a ninguén ser xulgado na Audiencia Nacional, que non esperaban nada diso, pero que senten moi protexidos. E iso é moi importante.