Todo comezou o 9 de outubro de 2013. Tamén entón a conselleira de Educación, Cristina Uriarte, presentou o Plan Heziberri 2020. Este plan contaría con tres proxectos: o marco pedagóxico, os decretos curriculares e a Lei de Educación Vasca. O conselleiro presentou o seu plan estrela en vésperas da maior manifestación nacional contra a LOMCE e por un Sistema Educativo Propio que se ía a organizar en Bilbao, que era a lexislatura anterior.

Ese día, co obxectivo de manipular a opinión da xente e aliñala cos intereses do PNV, iniciouse a campaña de mercadotecnia permanente que levou a cabo o Departamento de Educación até a data. Iniciouse un plan que incluía a carga ideolóxica do PNV. Un plan que sitúa a educación nun obxectivo mercantilista, centralista e autonomista. Porque aínda que a maioría dos axentes da comunidade educativa, as direccións dos centros, os traballadores, os alumnos, as familias, etc. dixemos o contrario, en boca de Cristina Uriarte escoitamos o mesmo lema durante cinco anos: “Heziberri 2020 é un proxecto que conta co consenso de todos”. Mentira como é. Unha vez máis Gorka Urbizuri roubando as palabras “o refrán de sempre!”.

Co paso dos anos, Uriarte mantívose como até agora. Heziberri seguiu desenvolvéndose, profundando no autonomismo e aplicando a LOMCE. E sen ningún tipo de diálogo o Acordo pola Educación. A Conselleira iniciou o proceso de debate do documento Fundamentos do Acordo.

O pasado luns tivo lugar na comisión de Educación do Parlamento Vasco un debate monográfico sobre o citado documento. Un día que podía ser un fito importante para o sistema educativo de Araba, Bizkaia e Gipuzkoa, foi totalmente diferente. Un mero trámite.

O proceso foi insignificante. Foi dirixida e controlada polo Departamento de Educación. O Departamento de Educación determinou que, como e quen traballar en forma e contido. En palabras de Cristina Uriarte, o mesmo lema: “o documento ten un amplo respaldo da comunidade educativa.” Ao chegar ao Parlamento, Uriarte tamén quixo pechar o documento co debate entre os partidos dunha mañá e “vendelo” co apoio do Parlamento.

Os contidos son extremadamente graves. Hai que dicilo claramente e con toda a crueza que poida supor. Os contidos recolleitos no documento son claramente prexudiciais para o sistema educativo vasco. O PNV, pola súa banda, quixo avanzar da man tanto do PSE como do pp. Na comisión parlamentaria escoitei ao representante do PNV que non entendía como a segunda (EH Bildu) e as terceiras forzas (Unidos Podemos) deste país quedamos fóra do Acordo. O que eu non entendo é como o PNV non quixo buscar ningún acordo coas forzas 2 e 3 deste país; como o PNV non quixo en ningún momento escoitar a opinión de EH Bildu; como o PNV non se puxo en contacto en ningún momento con EH Bildu; e máis aínda, como o PNV, en educación, quixo “negar directamente coas últimas forzas políticas deste país o dereito a decidir”. Iso é o máis grave.

O sistema educativo que se nos impuxo fracasou, e creo que hai que destacar ese fracaso en maiúsculas. Co tema dos comedores está aberta unha comisión parlamentaria de investigación e a calidade é cada vez peor, a estabilidade do profesorado e dos equipos directivos é absolutamente inestable, a competencia en eúscaro obtivo os peores datos de todos os tempos e este sistema de modelos obsoleto non é capaz de euskaldunizar a todos os alumnos como cómpre, a brecha socio-económica entre os alumnos é cada vez máis evidente para a xestión, é un trámite irreversible que padecemos.

Este sistema educativo non ten máis que fisuras e ante esta situación, de novo lembrando a Berri Txarrak, que vai facer o Departamento de Educación, “vivir ou sobrevivir?”. Vivir como pobo soberano ou permanecer como comunidade dependente? Vaise a dedicar a acordar a estratexia popular para o futuro dun sistema educativo novo, público e soberano en favor do mantemento da suposta situación de confort deste sistema xerador de desequilibrios?

En EH Bildu temos claro que necesitamos un Acordo Educativo firme que posibilite máis pronto que tarde unha nova Lei de Educación Vasca. Se estamos de acordo en que Educación é un alicerce de país, non podemos negar que é un dos debates máis importantes que ten o noso pobo. Por tanto, tamén fai falta un acordo de país neste tema. A nosa educación ten que vivir. Todos temos que saír dos parámetros que hoxe están enraizados e animar a que se viva. Non podemos condenar ao noso pobo a permanecer. Porque o oasis vasco da educación que xa está esgotado non existe e para que lle deamos un novo impulso virá tamén da man de toda a comunidade educativa e de EH Bildu.

E para iso, un acordo sincero e necesariamente cunha visión máis ampla da educación, que busque acordos entre toda a comunidade, tanto cos axentes da educación formal como cos da educación non formal. Proceso profundo sen vetos. Ademais, o marco desta posible nova Lei, basicamente, é o das “competencias educativas exclusivas” definidas no Relatorio de Actualización do Autogoberno para o novo Status Político. Base 1. Terán que desenvolver necesariamente as competencias. Iniciamos este traballo. “O tempo é o único polígrafo”.

Ikoitz Arrese Otegi, secretario de Educación de EH Bildu.