Jasone Salaberria, que durante tantos anos traballou a favor do eúscaro ao noso lado, tras varios meses de exercicio da enfermidade máis dolorosa, quedounos para sempre: Todos os euskaltzales de Iparralde estamos de loito.
Coñecín a Jasone hai medio século, cando acababa de pasar de Bizkaia a esta parte da fronteira. Alí aprendera a traballar como profesor vasco, comezaban a aumentar e a aumentar, pensando que tamén podía ser útil ás ikastolas de aquí, ía comezar unha nova andaina de profesor.
Vinte anos máis tarde, os nosos camiños cruzáronse, a JB. Tras a presentación da súa tese doutoral baixo a dirección do profesor Orpustan, con motivo do proxecto de investigación HIPVAL de IKER, renovouse o camiño de investigación como post-doc.
Seguramente, entre os lectores de Enbata, máis dun tivo que pasar moitos anos coñecéndoo, xa que houbo que ver a miles de persoas por todo o País Vasco e os seus arredores. Con todo, este proxecto, sobre o que se analizaba a historia da poboación pirenaica, pedía que moitas persoas participasen de boa vontade achegando o seu ADN á vez, e non se podía facer sen o consenso previo de cada unha das persoas.
Tras entrevistar a estas persoas e obter o seu consentimento, Frédéric Bauduer, hematologista do hospital de Baiona, e, ao principio, Estibalitz Montoia, mozo investigador, tivo que recoller mostras de sangue nun amplo campo dos Pireneos, seguindo tileteados procedementos legais, para doar mostras de sangue aos investigadores de Barcelona, unha vez por semana, nun só lugar das maquinetas do hospital. Era un traballo terrible, que poucas persoas podían asumir, porque era tan imposible para todos. Esixía unha capacidade especial e unha perseveranza inquebrantable na organización de actividades complexas e complicadas, así como un gran fluxo de traballo colaborativo e unha rica cortesía. Jasone era, pois, dona de todas estas calidades. Como ben saben todos os compañeiros de IKER.
Posteriormente, Jason tamén participou noutros proxectos de investigación, xunto aos seus colegas Irantzu Epelde e os informáticos Josu Landa e Inma Hernández, creando novas bases de datos (ACOBA, NORANTZ, IPARRAHOTSA), sobre todo, coa mesma determinación, entusiasmo e optimismo. Manu Padilla, o mozo investigador que agora se atopa en Rusia e que apreciaba tanto a Jasone, tamén o sabe.
Citar a esencia do traballo de Jason sería moi pouco, si esquecese mencionar o seu carácter plaxent e populoso, que atopabamos sen falta no exercicio daquela actitude.
J.M. Larrasquet, antes de morrer, tivera, como compañeiro de viaxe, a un veciño colmado del, até tal punto. En canto ao primeiro, é difícil que non lembremos o outro. A pena é paliativa desta maneira, agora que os dous están xuntos, pois os que quedaron aquí, mirando si imos facer o que faga falta para manter vivo o eúscaro e avanzar tamén na investigación.
Non dubido que moitos lectores de Enbata uniranse comigo para expresarnos, desde aquí, aos dous do mellor agradecemento e do coñecemento de todos.