Os accidentes de tráfico teñen unha alta taxa de mortalidade e feridos en todo o mundo. A Organización Mundial da Saúde calcula que máis dun millón de persoas perden a vida cada ano como consecuencia dun accidente de tráfico e é a novena causa de morte humana. Ademais, a maioría dos falecidos son usuarios da vía máis débiles; peóns, ciclistas, motoristas e usuarios do transporte público. Cabe destacar que os accidentes nas estradas non só causan mortes, senón que tamén producen entre 20 e 50 millóns de feridos ao ano, moitos dos cales padecen enfermidades de diferente gravidade. Ao sufrimento persoal que producen estes episodios hai que engadir os custos materiais a nivel individual e social, xa que os accidentes de tráfico xeran sobrecargas e custos económicos importantes en todo o sistema sanitario. Por tanto, é necesario traballar na educación o desenvolvemento profundo da Educación Viaria para reducir e evitar estas cifras.
Por unha banda, o obxectivo da Educación Viaria é promover condutas seguras no tráfico, pero sen limitar o dereito a viaxar e a moverse. Mediante a promoción da mobilidade segura. Trátase dun proceso de aprendizaxe permanente desde a etapa de Educación Infantil até a etapa adulta, que inclúe estratexias preventivas, políticas preventivas e normas legais de tráfico, a través do coñecemento, habilidades, hábitos de mobilidade, valores e actitudes. As características da citada Educación Viaria no sistema educativo son impartidas polos axentes municipais dos municipios a través de cursos específicos. Céntrase sobre todo nas normas de tráfico, pero ao finalizar os cursos non se segue traballando de forma permanente nas aulas, esquecéndose dos conceptos recolleitos. Por tanto, a súa eficacia é cuestionable.
Os nenos son os máis vulnerables no tráfico e a Educación Viaria na súa etapa de desenvolvemento pode ser unha ferramenta fundamental para previr condutas de risco
Doutra banda, o enfoque educativo orientado á seguridade deixa de lado algúns aspectos importantes da mobilidade e o transporte. Entre outras cuestións, a accesibilidade e a sustentabilidade do transporte son temas de gran importancia. Na medida en que as viaxes motorizadas son cada vez máis frecuentes, a educación debe promover unha visión crítica do transporte e alternativas de futuro próximo. Entre os problemas a discutir atópanse as consecuencias do uso estendido dos vehículos persoais motorizados e os beneficios individuais e colectivos do transporte público. Hai que destacar que as accións humanas nas estradas afectan a outros seres vivos, polo que a Educación Viaria debe orientar ao alumno a solucionar problemas de relación ética e social a través da resolución de conflitos e conflitos, co fin de garantir a convivencia no espazo público.
En definitiva, a Educación Viaria infantil debe tender a formarse en valores que permitan un transporte máis seguro, responsable e sostible. De feito, os nenos son os máis vulnerables no tráfico, e na etapa do seu desenvolvemento a Educación Viaria pode ser unha ferramenta fundamental para previr condutas de risco e lograr hábitos de mobilidade máis saudables. Por tanto, a clave está na prevención e a educación, pero hai que profundar máis e ir moito máis alá. Non é suficiente con realizar campañas publicitarias nas escolas ou traballar talleres sinxelos dalgunhas horas lectivas impartidas polos axentes municipais dos municipios. A Educación Viaria debe estar integrada no currículo e debe orientarse cara ao pensamento crítico e a toma de decisións responsables para garantir a seguridade nos camiños, as estradas e as rúas.
Aritza Urrengoetxea Cordovilla, profesora