Inesperadamente, Haizea Arana, Oihana Arana, Aner Euzkitze e Leire Vargas pasaron de ser un grupo de amigos a ser un grupo de creadores. O 20 de febreiro estreouse o bertso eRRRe da man de Lanku, con máis de 50 actuacións.

Como resultado deste éxito, recibiron máis propostas de traballo conxunto: tomaron o papel dos analistas do Campionato Nacional de Bertsolaris no podcast de ARGIA Berezkoa Ta Natural, e crearon un espectáculo híbrido para Literatura chamado Azken Oturuntza. Recibiron o título de “promesa nova” por destacar no escenario (e na poesía, no caso de Leire Vargas e Oihana Arana) entre os seus alumnos universitarios, o astuto mecanismo que criticaron en eRR.

Mostraron a súa satisfacción polo traballo realizado e a acollida recibida, dispostos a emprender xuntos novos proxectos. Así mesmo, recoñeceron que tras este florecimiento tamén se sentiu o asiduo, a instrumentalización e a escozor. “Hai unha chea de mozos interesantes. Buscádeos!”

Tiñades experiencia no escenario, pero o teatro esixe máis traballo co corpo que o bertsolarismo ou a poesía. Como afrontastes o reto?

Ou.P. Cando recibimos a proposta de Lanku, tiñamos claro que non sería suficiente con versos e algúns poemas. A medida que cremos no proxecto, decidimos asumir riscos.

L.V. Eu non estiven incómodo porque actuei no teatro e gústame. Recibimos unha gran axuda por parte da nosa directora, Edurne Azkarate, que deu sentido escénico á proposta. Ten algo de verdade estereotipos que non saben mover aos bertsolaris!

V. e pr. : Cada un tiña a súa mochila, a súa traxectoria, as súas dores e as súas manchas. Eu tiña unha espiña enorme con bailar diante do público. No primeiro ensaio chorei! Serviunos para reflexionar sobre as minas do personaxe que montamos. Fíxome duro, pero o conseguín.

Ou.P. : Conseguimos que na actuación o momento da danza non sexa tan incómodo para ti. Non nos obrigamos a nada.

A.E. : Tentamos aos poucos probar cousas que non nos eran cómodas e facelas cómodas. Na última fase da creación pensamos que Oihana tocaría a guitarra, e non sabe tocar!

& '97; Tal e como di Inés Osinaga, imos asumir a mediocridade.

L.V. : Cando bailamos, imos a iso.

Ou.P. : Iso tamén se chama danza!

V. e pr. : Está ben aceptar as propias limitacións…

Edurne Azkarate dixo que sodes tan excelentes que tivo que facer pouco traballo.

Ou.P. : en eRR hai algo que non é o mediocre: Edurne Azkarate.

L.V. : Temos as nosas fortalezas e, neste sentido, non necesitamos moita colaboración co texto. Ese era o punto de partida, o que sabiamos facer. Pero vimos que necesitabamos axuda para dar sentido escénico ao texto.

A.E. : Ao comezar os ensaios démonos conta de que estaría ben preguntar a Edurne. Viño a vela co noso xefe e técnico de son. Démonos conta de que cambiaría todo.

L.V. : Edurne empezou a preguntarnos o porqué de todo o que faciamos mentres tirabamos o texto. Comezamos a buscar o sentido paso a paso.

Ou.P. A actuación que presentamos a Edurne, ao noso entender, estaba finalizada (risas). Edurne empezou a escribir no caderno…

A.E. : Díxonos: “Tomo moitos apuntamentos, pero tomar moitos é bo!” Bo, bo…

As dicotomías de sexo e xénero e as relacións de poder son o eixo central do eRR, pero tamén hai moitas outras cuestións presentes. Como cosestes os retales?

V. e pr. : Cada un tiña que levar á primeira reunión a lista de temas do seu interese. Decidimos que a crítica aos dualismos sería un marco que abarcase a todos. Foi fácil, porque en todos os temas hai oprimidos e opresores, etc. Sobre todo queriamos contar o que nos pasou no bertsolarismo, pero non queriamos metaversar. Por exemplo, tratar a presión existente no deporte profesional foi a forma de falar de “promesa nova” desde outro punto de vista. De feito, dise que é o deporte nacional da palabra. Así, sinalamos as nosas dores sen contalos explicitamente.

“É gracioso que a xente chame radicais ao que, en realidade, creamos no día a día recollendo e apelando os temas que temos cos amigos”, escribiu Leire. Crearon para o público disidente ou para interpelar ao público normativo?

Ou.P. : A xente normativa sentiuse interpelada, e recibimos comentarios, pero non me importa demasiado o que din. A nosa intención é que a xente estea a gusto, actúe, pero non se trata de cambiar a vida de ninguén. Reflexionamos sobre as problemáticas que vivimos para crear a partir de aí e socializarlo. Quen tiveron vivencias similares sentiron que “eu tamén estou aí”. Onintza Enbeitia díxonos: “Que forte ver as nosas dores no tablado”. Iso é o que fixemos.

A.E. : Queremos mellorar a nosa burbulla ou reparar o mundo real? Ambos, preferiblemente. Creo que o conseguimos en parte en eRR.