Ballet Malandain Biarritz
Onde: Teatro Arriaga de Bilbao
Cando: 20 de xaneiro

-----------------------------------------------------------

Se en Bilbao hai epicentro das artes escénicas, este é o Teatro Arriaga. Hai tres ou catro días á semana para ver unha actuación. As propostas que salguen dos moldes teatrais non son habituais, pero ao cabo do nadal programan actuacións de ballet.

Este baile programouse en Nadal non oficialmente, pero na época de resaca despois do Nadal. O venres e o sábado pola noite o Malandain Biarritz Ballet ofrece as proposta Estacións. O ambiente invernal en Bilbao, o sábado pola noite e a danza. Por segundo día consecutivo, Malandain encheu o epicentro das artes escénicas.

Nada máis levantarse o pano, comeza o espectáculo. 22 dantzaris no tablado. A coreografía é armoniosa, os movementos, as formas traballadas e as imaxes estéticas son precisas. Quizais non é moi correcto dicir isto, pero a perfección e a beleza son as palabras que tiven xaradas na cabeza durante a actuación. Os bailaríns non levan puntas de pé ríxidas, tubos brancos e corpiños estreitos imprescindibles no ballet clásico. Pero o certo é que nada se fixo ao azar. Non hai paradoxo para a improvisación, nin marxe para a acatsera. Iso é o que ten o clásico: só hai unha maneira de facer ben o movemento. A banda sonora do coreógrafo Thierry Malandain está formada polo Catro estaciones de Antonio Vivaldi e o catro do Ano de Giovanni Antonio Guido.

A pesar de estar sumido nos desprazamentos dos movementos, atópome a min mesmo buscando algo máis. Pero, que? Busco palabras e accións como unha representación teatral. Nas obras o texto conduce ao espectador moitas veces (non sempre) e, si non é así, a narración de secuencias escénicas. Esixinlle á danza os códigos do teatro e as formas de narración. Non ten sentido.

Non estamos afeitos ver actuacións vestidas con melodías simples do corpo e da música clásica. Moitas veces parécenos que as palabras e as accións axudan ao relato, coma se a nosa sede de entendemento satisfágase así. Moitas veces ouvín dicir o que lles rodea que non ven bailes, porque non entenden a danza. Mesmo moitos afirman que non lles gusta a danza coa escusa da falta de comprensión. Pero, que é o que hai que entender? Que non enténdese? Por que nos deixa fóra de xogo fixarnos na linguaxe corporal?

Hoxe, sen preguntar a ninguén, estou seguro de que o público entendeu a proposta de Malandain. Os 22 dantzaris recibiron o aplauso máis longo que ouvín xamais no Arriaga. Quizais, en definitiva, a comprensión non se mide en palabras. Os movementos corporais teñen moito que dicir.