- Maialen Lujanbio conseguiu por terceira vez a txapela de Euskal Herria na final de bertsos que se celebrou o 18 de decembro na Nafarroa Area de Pamplona. O veterano do campionato xa mencionou unha final chea de cambios, tanto pola composición do equipo, a súa sensación persoal e o seu lugar. Do mesmo xeito que o número de boinas, tocoulle por terceira vez cantar co bertsolari Amets Arzallus na cabeza, como dicía o hendaye, “ese día que vai máis aló do verso”. O hernaniarra atreveuse a cantar en diferentes temas sociais e políticos, facendo eco do auxe do fascismo, a explotación das mulleres traballadoras, a homofobia ou as perspectivas de loita futura. O campión compartiunos as sensacións e perspectivas dos máis maiores.
Non tes a túa primeira final, xa estás afeito ao exercicio. Pero como che sentiches durante a final deste ano?
É verdade que ás veces tiven que andar como en contra da corrente, coas miñas ascendencias e as miñas baixas, pero creo que ao final conseguín cantar nunha situación máis sintonizada. En definitiva, é unha satisfacción volver vestir a txapela. Dentro sinto un desexo e unha débeda cos membros do equipo. Tamén me gustaría mencionar os magníficos exemplares que deixaron durante a sesión e durante o campionato. É verdade que aínda despois da sesión falo con falta de perspectiva, pero en xeral diría que foi un traballo deste ano.
Segundo as estatísticas, o que se clasifica correctamente na final, é dicir, o que entra como campión da pasada edición, non consegue a txapela. Ti fixeches un traballo especial de mentalización antes de que chegue este día?
Sabía que a final sería difícil, sobre todo polo corpiño que impón o formato e o formato da competición. É verdade que custa mentalizar, pero coas miñas vivencias e a traxectoria do campionato fago outra lectura, e creo que se aprende a estar tamén no campionato. Por exemplo, a primeira final e esta adquiren un sentido diferente. Este ano non sentía en min a obrigación ou a ambición de gañar a txapela. É verdade que noutras épocas puiden sentir ese desexo e esa paixón. Pero hoxe non sentía esa fame terrible.
Vostede mencionou no seu saúdo inicial que os cambios sempre chegan máis tarde do desexado no campionato. É certo que a final deste ano foi histórica polo lugar, porque pasou de Barakaldo a Pamplona, pero sobre todo pola primeira vez, porque entraron máis mulleres na final.
Si, claro, cambiou. Sobre todo, eu creo que cambiou o significado da final, incluídas as particularidades mencionadas. Si non, tamén para referirme aos cambios na final de nirekia, é certo que esta composición do equipo, o tempo actual ou a miña traxectoria persoal han cambiado o contexto no que vivín a final. Creo, por todo iso, que me permitiu vivir esta última fase con máis tranquilidade. Non quero desvalorizar a final, pero vivín este día con outra perspectiva, en parte pola experiencia e a idade.