argia.eus
INPRIMATU
Coronavirus, infancia e confinamento
O Goberno español vai baixar do burro ou ten medo?
  • Desde o primeiro día de confinamento, moitos profesionais comprometidos e preocupados coa infancia falamos da medida extrema que o Goberno español ha imposto aos nenos e nenas.
Heike Freire Jose María Paricio 2020ko apirilaren 16a
Argazkia: Jelleke Vanooteghem (Unsplash)

Este martes, despois de máis dun mes de confinamento estrito de nenos, o goberno fixo pública, a través dO País, a súa decisión de pedir a opinión de "expertos". Deste xeito, a Asociación Española de Pediatría creará un ou varios comités para tratar o tema. Esta asociación profesional, desgraciadamente e de forma sorprendente, durante todo este tempo non realizou declaracións nin comunicados sobre o confinamento draconiano de nenos sans ou enfermos. E cando finalmente o fixeron, a presidenta da asociación, María José Mellado, dixo: "Mentres a autoridade sanitaria manteña o confinamento, os nenos e os mozos teñen que cumprilo como o resto da poboación", engadiu. Unha afirmación curiosa si temos en conta que os nenos son a única categoría de poboación que non puido saír nin un instante desde o inicio da crise.

A pesar de que pediatras, psiquiatras, psicólogos e educadores temos moito que dicir sobre as consecuencias negativas deste confinamento, e sobre como previlas, o que agora parece urxente non é precisamente a creación de comisións formadas por investigadores enxeñosos para a elaboración dun informe que precise semanas. Sabemos, desde finais da década de 1950, que un confinamento severo ten consecuencias nocivas para a saúde e a integridade física e psíquica de calquera persoa que non sexa un robot, máis aínda no que se refire a colectivos vulnerables, e os nenos e nenas sono. Decenas de estudos previos analizaron a reacción de nenos e adultos ante situacións de confinamento estresantes.

Ademais, cun pouco de respecto e empatía, basta con mirar e escoitar aos nenos, e enseguida darémonos conta das consecuencias negativas que ten para a súa saúde e desenvolvemento o non deixarlles xogar, correr, gozar do aire libre e da natureza ou socializarse cos seus compañeiros. Entre estas consecuencias atópanse a obesidade, os trastornos do soño, a irritabilidad, a ansiedade, a prolongación do tempo de exposición a pantallas ou cos pais que están enfurecidos ou tensos.

É de destacar que o día 31 do seu confinamento iniciouse a toma de conciencia dos seus efectos perniciosos. Esperamos que o benestar dos nenos sexa a fonte das súas preocupacións e non os cálculos electorais.

En calquera caso, sobre este tema non poden decidir só os especialistas sanitarios, porque estamos a falar de dereitos recoñecidos na lexislación nacional e internacional. Son dereitos que protexen as necesidades vitais dos nenos e nenas, cuxa intensidade e satisfacción poden ser decididas por eles sós, co apoio das súas familias. Ningún experto, por moi sabio que sexa, pode coñecer exactamente estas carencias, nin saber durante canto tempo cada neno pode estar confinado ou sufrir as consecuencias prexudiciais do confinamento. Como profesionais, a nosa responsabilidade ética é ser valentes e trasladar o que sabemos ao goberno e á sociedade.

Por iso, desde o pasado 16 de marzo, algúns de nós enviamos sinais ao Goberno español a través dos nosos blogs e redes sociais. Sabemos que os len para medir a opinión pública.

Día a día as nosas voces únense a outras. Este movemento cidadán ha recollido na rede ao redor de 50.000 firmas, entre as que se atopan 350 profesionais do ámbito dos dereitos, a saúde, a educación, a sociología ou a antropoloxía. Os días 6 e 7 de abril enviamos unha carta en nome de todos ao presidente do Goberno español e ao ministro de Sanidade. Sorprendentemente, non recibimos ningunha resposta. Os membros do Goberno parecen estar dispostos a escoitar unicamente aos seus expertos, cuxas miradas se centran unicamente na famosa curva e no coeficiente Ro. Outras dimensións da infancia e as súas dificultades, outras opinións e recomendacións, como as recomendacións da OMS e do Comité de Dereitos do Neno da ONU, que anima a buscar solucións creativas que lle permitan saír polo menos unha vez ao día, respectando a distancia de seguridade e supervisándoo adecuadamente.

É de notar que no trixésimo primeiro día de confinamento désense conta das súas funestas consecuencias. Esperamos que o benestar dos nenos sexa a fonte das súas preocupacións, non os cálculos electorais ou o medo ás presións da oposición política salvaxe e insolidaria. No caso da dereita non é seguro que lle importen moito os nenos. Esperamos que uns e outros non caian no uso da infancia como arma política; nos procesos xudiciais de separación conflitiva, como a chantaxe emocional que algunhas parellas fan aos seus fillos e fillas. Sería un grave erro. Que a experiencia e a investigación sirvan polo menos a próxima vez para que reflexionen moi ben antes de castigar aos nenos sen saída.