Quen corre habitualmente goza. O corpo vaise de viaxe e sobre todo leva a cabeza de forma lixeira, un par de milímetros de altura libre do pescozo. Un par de milímetros, a carga suficiente non é a do pé, crendo que é a do solo para avanzar.

Tamén goza o que vai crear o costume de correr. Sobre todo en momentos previos á carreira. Comprará os novos zapatos, estreando pantalóns, camiseta e reloxo e borrando e organizando o calendario semanal. Voltear. Tamén é o envorco: suxeitar a cabeza moi ben sobre o pescozo, elevando os pés un par de milímetros por encima do solo.

Quen corre de cando en vez goza menos. Desperdíciaselle o corpo e a cabeza, e nesa volta de colar que é nó, só se lle rompe con afogo en dous sentidos. Un par de milímetros por encima e un par de milímetros por baixo. Aquí ábrese un buraco demasiado grande. Un deserto de area e nada. Todo (case todo) contra o vento.

O tres teñen algo en común: o bazo. Nalgún momento o bazo pode chegar a calquera do tres. E nese momento non hai máis que respirar ben. Preferiblemente en profundidade. Preferentemente polo nariz. Converter o corpo nun centro respiratorio. Se é posible sen deixar de correr. Silencio. Sen necesidade de mutar. Pero non é o mesmo que che agarre o bazo que che agarres ao bazo.

Escoiteille ao meu irmán que fai uns dez días corremos e que o resto do ano pasámolo canso. E eu diría que non lle falta razón. Formámonos nos altares, lemas, manifestacións, festas... e atascámonos ás preocupacións, ás observacións rueiras, ás investigacións, ás noticias e aos titulares. Apenas dous meses despois de atravesar Euskal Herria correndo, tomamos como testemuña as palabras de Karmele Jai. As escolas, as rúas, os barrios e os pobos que nos vestimos de festa, emocionámonos, choramos e estalamos con alegría; a choiva, a neve e o sol, puxémonos de manifesto con forza. E agora que tamén é Euskaraldia, estamos a tratar de situar aos catalejos sobre o nariz e adiantar meses na repartición de tarefas e esforzos para cegar, para ver o momento xeral e o espazo xeral, para analizar o momento xeral e o foco xeral máis aló da queixa estéril, xa que a incidencia no momento xeral e no ámbito xeral é máis complexa.

E que anos levamos dicindo que non se limite á festa duns días, que o eúscaro ten que ser cotián, que para utilizalo hai que gastar-erosionar, e tomamos a Artze na boca que dixo ben… E chegan as festas novas e sobre todo os resortes. A realidade. E as realidades son os espazos lúdicos das escolas, os corredores dos institutos, os poteos, as salas de cultura, os espazos de traballo, os recunchos das casas (e os centros), as tendas, os centros de saúde, os centros de atención da administración… As realidades son os nosos círculos, que inflúen en nós, pero sobre todo os que nós facemos. Estes espazos son moi controlables. Si, políticos, parlamento, goberno, administración… Eses espazos non son do todo controlables, pero si moi controlables. O meu círculo próximo curta ademais o teu círculo próximo e ti (profesor, compañeiro, amigo, cuadrilla…) formando parte do meu círculo, pensa como é a forza que podemos facer. A festa que podemos facer. Cando comprendemos e creamos que o noso espazo de xogo escolar dos nosos fillos e alumnos, a nosa pasarela de instituto dos nosos fillos e alumnos, o poteo das rúas, a sala de cultura do pobo, o lugar de traballo, a casa, a tenda, o centro de saúde e o centro de atención son nosos, o día que comprendemos e cremos que e como podemos influír neles, cansaranos facelo, non estar.

O eúscaro necesita axentes. Cada un dos axentes vascohablantes do eúscaro deberíao facer. E tendo en conta que tamén desde a periferia do coñecemento do eúscaro podemos e temos cómplices na nosa contorna…, saca a conta cantos círculos pequenos podemos pór cortados entre si.

Dous meses. Correu. Pero hoxe e aquí o eúscaro necesítanos correndo no patio da escola compartindo xogos cos nenos, correndo nos corredores do instituto cos alumnos, correndo para chegar a esa bonita oferta cultural, difundindo os recunchos do centro de traballo, correndo os recunchos da casa ao centro, facendo ese xesto abusivo ao tendero que se vai a pechar correndo… Estes círculos son a realidade do eúscaro. Estes círculos son o punto de festa de cada un. Estes son os círculos agora e aquí. Súas e miñas.