Este tipo de Escolas de Xornada non ven con frecuencia.

Tamén é rara porque se fará desde un punto de vista totalmente voluntario e militante. Será gratuíta para que quen queira e poida acudir a recibir unha formación de calidade. As xornadas serán politizadas, e iso tampouco é habitual. Se un concello ou a UPV/EHU organiza non se que, faio desde unha suposta “neutralidade”, pois nós desde o principio dicimos que traballaremos a materia desde un punto de vista político.

Tamén creo que é unha razón para animar á xente. Non só virán os que teñan vocación profesional artística, ou que traballen profesionalmente. Senón que será unha ocasión de aprendizaxe para todo o que queira. E aínda que simbólicamente sexa importante facelo no Centro Socialista de San Sebastián, entre Tabakalera e Dabadaba, no choque dos modelos culturais.

Que función queren desempeñar estas escolas?

Un dos principios fundamentais da équeda é o de facilitar o acceso universal á arte, entendido en xeral a arte, e neste caso á formación. E na medida en que sexa universal, gratis. A idea de socialización está ligada a esa idea. Considerámolo como un principio. Puxemos estas clases de forma gratuíta, pero todos os espectáculos que montamos tamén foron gratuítos, obras de teatro, etc.

A miúdo dise que o acceso á arte é universal, que está democratizado, ou que hai que profundar niso. Pero tamén, nun sentido, está polarizado. O acceso non é igual para todos, sobre todo na formación.

Até que punto ou como se contrapón a vosa oferta, gratuíta, cunha estrutura económica construída en torno á arte e a cultura?

O modelo que hai é radicalmente contrario ao noso, porque vai na liña do capitalismo. Trátase dunha cuestión que vai da boca á punta dun modelo monopolista, que está totalmente institucionalizado. A inmensa maioría dos proxectos artísticos levan das institucións, e iso ten grandes consecuencias ideolóxicas. Tamén estamos a ver como o modelo se está escondendo en mans de grandes empresas, como noutros ámbitos da sociedade, para producir arte e por tanto consumir.

Fálase moito da necesidade de profesionalizar a cultura e o artista.

A cultura está profesionalizada desde hai anos. O artista xa non é o que no centro da praza lanza espontaneamente un bertso, ou canta mentres traballa, nin o que renuncia á súa vida habitual. É un artista traballador desde hai anos. Esa é a figura do artista moderno. O artista créao para o mercado e, en consecuencia, é un traballador asalariado. Iso si, a precariedade está moi arraigada e xeneralizada, nada que dicir en Euskal Herria. E a loita contra iso é imprescindible.

Se a profesionalización da arte é consecuencia do capitalismo, o desenvolvemento do capitalismo lévanos ao que mencionabamos co modelo. Esta situación fai que unha xente non teña acceso a un consumo de arte de calidade, a sesións de formación, ou que os artistas se vexan obrigados a entender os seus proxectos artísticos como proxectos empresariais ou económicos.

Todo iso é consecuencia dun modelo, con todos os seus extremos. Nós queremos pór encima da mesa un modelo diferente, ligado ás ideas socialistas, é dicir, á superación do capitalismo. Aí vemos a oportunidade de que os artistas realicen o seu traballo en condicións e con acceso universal, produción de arte gratuíta e formación. Queremos pór sobre a mesa un modelo que hoxe en día non se pode xeneralizar, pero vimos facer unha proposta.

Non vos preguntarán poucas veces: para organizarvos gratis, como é o financiamento?

Nos autofinanciamos. Apostamos por saír adiante na medida do posible con moi poucos recursos económicos. As cousas pódense facer cando hai vontade, co traballo de moita xente. Esta cultura está moi desprestixiada. E digo, sen culpar de nada á profesionalización, pero o traballo militante non pode desprestixiarse por un discurso de profesionalización. Menos aínda se este discurso é acrítico, se non cuestiona o modelo en si, con todas as súas consecuencias.

A escola de arte contará con dous programas paralelos. Un vinculado á arte escénica, no que destacan o teatro; e a arte visual e o muralismo, no outro.

Están totalmente ligadas á actividade de Ekeka, xa que son dúas liñas de traballo en marcha. Estas xornadas foron organizadas polos membros que participan nelas, e a primeira función directa da escola é a de formar aos nosos compañeiros. Pero ademais, parécenos que son dúas disciplinas artísticas interesantes para traballar máis dunha cousa. Dentro das artes escénicas, ademais do teatro, tamén se traballará a produción de textos e realizaranse algunhas lecturas históricas propias do teatro político, entre outras. No muralismo, en cambio, penétrase a xente que vén das artes plásticas, do deseño, da pintura... É para moita xente.

Tamén acoden ás xornadas persoas de fóra de Euskal Herria, tanto relatoras como públicos.

Aínda que nós temos unha idea moi concreta da arte, tentamos facer un chamamento á xente que está a facer un gran traballo en Euskal Herria, porque deles temos algo que aprender. Nós, desde Ekeka, organizamos toda a produción artística desde un sentido político. Pero o que se move fóra dela, mesmo cunha concepción distinta da política, pode ser útil para a aprendizaxe. Entendemos que todo o coñecemento artístico existente sérvenos para a función política, e que hai moito que aprender.

Entre os invitados, Matxalen de Pedro, directora de Artes Escénicas, virá con toda a súa vontade a compartir os seus coñecementos. Tamén en Oier Guilla. Falarán por completo deles, nós non lles demos ningunha instrución. Dixémoslles para que montamos isto e darémoslles espazo para facer o que queiran.

Un claro propósito de colectivización do coñecemento.

Si, si. A propia pretensión política dá sentido á colectivización. Se o saber artístico é o que un adquiriu del, cada un usarao para un ou outro, pero se iso recádase e dáselle un sentido político, un sentido político unido, creo que iso toma outra forza. Non só porque se dea unha vía de socialización, senón porque conecta cunha vontade política e adquire un sentido forte en todas as técnicas artísticas, non só para un individuo, senón que é unha arma para o colectivo.