O Goberno de Navarra, o Goberno Vasco, a Mancomunidade de Municipios Euskaldunes e o Concello de Etxarri Aranatz presentaron unha nova campaña da iniciativa “Arnasa Gara”. A iniciativa “Arnasa Gara” pretende empoderar e recoñecer aos municipios e aos seus habitantes que son centros de respiración para o eúscaro. No acto de presentación, a conselleira de Relacións Cidadás, Ana Ollo, destacou a necesidade de “preservar, protexer e fortalecer as 14 localidades que respiran” na Comunidade Foral.

Grazas a unha forte comunidade de falantes, os municipios que poden vivir de forma natural en eúscaro teñen a denominación de zona respiratoria, é dicir, a presenza do eúscaro nos pobos onde se respiran e a cidadanía faio no seu día a día. Por iso hai un espazo para respirar, porque o eúscaro pode respirar libremente neses espazos, con intensidade. Con todo, isto non significa que non haxa preocupación polos hábitos lingüísticos da poboación nas zonas respiratorias. O obxectivo da iniciativa é, precisamente, reflexionar sobre os hábitos lingüísticos da poboación nas zonas respiratorias.

A presentación tivo lugar o pasado xoves no Concello da localidade de Etxarri Aranatz, na zona respiratoria. Estiveron presentes a Conselleira de Relacións Cidadás do Goberno de Navarra, Ana Ollo, o Conselleiro de Cultura e Política Lingüística do Goberno Vasco, Bingen Zupiria, a Presidenta da Mancomunidade de Municipios Euskaldunes, UEMA-Municipios Euskaldunes, Iraitz Lazkano, e a Alcaldesa de Etxarri Aranatz, Silvia Marañon.

As localidades da Comunidade Foral respiratorias son as seguintes: Arbizu, Areso, Arantza, Araitz, Baztan, Bera, Basaburua, Etxalar, Etxarri Aranatz, Goizueta, Igantzi, Larraun, Leitza e Lesaka. Algunhas delas están integradas en UEMA (Mancomunidade de Municipios Euskaldunes).

Oito vídeos, oito semanas

Con esta iniciativa tamén se quere pór en valor a importancia dos espazos respiratorios na revitalización do eúscaro. Para iso, publicáronse oito vídeos nos que se mostran 8 situacións relacionadas cos hábitos lingüísticos nos municipios euskaldunes e nas zonas respiratorias. Así, cada un dos vídeos que se mostran na web www.arnasagara.eus representa unha situación e a campaña pretende realizar un traballo de sensibilización sobre estas situacións a través das redes sociais. Entre outras cousas, realizaranse entrevistas ás persoas referentes dos centros respiratorios (actores, músicos, deportistas) para reflexionar sobre o tema. A campaña, que durará oito semanas, entre o 22 de marzo e o 16 de maio, centrarase nun tema a tratar cada semana.

O principal soporte da campaña son oito vídeos curtos dun minuto de duración cada un, e os discursos que se elaboran en forma de sketch están dirixidos, sobre todo, á poboación de zonas respiratorias ou moi euskaldunes. De todos os xeitos, “Arnasa Gara” ten tamén a intención de chegar ás persoas que viven fóra das zonas respiratorias para pór en valor e recoñecer o coñecemento da realidade dos centros respiratorios e a importancia destes pobos na supervivencia do eúscaro.

A iniciativa será dinámica, sobre todo porque se desenvolverá a través das redes sociais e ten como obxectivo fomentar a interacción entre a cidadanía. Neste sentido, cada semana realizaranse sorteos entre os usuarios que sigan de cerca os contidos que se presentarán nas redes sociais durante a campaña. A campaña “Arnasa Gara” tamén se dará a coñecer a través do xogo “Unha vez ao día” e durante unha semana os usuarios da popular aplicación terán que responder tamén a algunhas preguntas sobre as zonas respiratorias.

“Arnasa Gara” terá a súa continuidade despois das oito semanas, xa que nos pobos membros de UEMA tamén se presentarán audiovisuais e realizaranse sesións de reflexión en formato taller. Así mesmo, os vídeos utilizaranse nas unidades didácticas que teñen preparadas para traballar os contidos de sociolingüística e ecoloxía lingüística nas escolas dos municipios membros da UEMA.

Cooperación

A conselleira de Relacións Cidadás do Goberno de Navarra, Ana OLLO, explicou que “o obxectivo do Goberno de Navarra é subliñar a importancia dos espazos respiratorios e fortalecer a comunidade vasca. En certa medida, todos temos a necesidade de analizar o noso comportamento lingüístico e facernos conscientes do noso comportamento”. “Nos municipios euskaldunes o eúscaro transmítese de forma natural, dunha xeración a outra, facendo unha importante contribución á diversidade e á cultura deste pobo. No marco do esforzo que facemos por protexer e dar a coñecer o patrimonio de Nafarroa, consideramos importante que tamén se teñan en conta as zonas respiratorias, e a iso vén esta campaña”, engadiu.

Neste sentido, o Executivo lembrou o I Plan Estratéxico do Eúscaro, finalizado en 2019, que “ten como eixo a mellora da situación do eúscaro e o fortalecemento da conciencia e o uso do eúscaro”, e mencionou o II Plan Estratéxico que está a traballar o Goberno: “Teremos en conta o fortalecemento do uso do eúscaro nos municipios euskaldunes ou nos centros respiratorios do eúscaro, para que o eúscaro siga sendo o elemento que conforma a vida social desas comarcas”.

O conselleiro de Cultura e Política Lingüística do Goberno Vasco, Bingen Zupiria, explicou que a iniciativa presentada é “un programa que pretende seguir dando a coñecer e coidando a importancia das zonas respiratorias no proceso de revitalización do eúscaro. Tal e como se establece na Axenda Estratéxica do Eúscaro, unha das funcións da Viceconsejería de Política Lingüística é a de ‘Coidar, fortalecer e difundir os espazos e funcións que teñan o eúscaro como lingua habitual, para garantir a transmisión da lingua vasca de xeonllos e fortalecer a referencialidad social. En definitiva, non se trata de ampliar o coñecemento do eúscaro, simplemente, senón de crear persoas vascoparlantes’. E para nós este programa é o camiño para conseguir ese obxectivo”. Ademais, Zupiria subliñou a colaboración que se dá entre as diferentes institucións en materia de política lingüística.

Pola súa banda, a presidenta de UEMA, Iraitz Lazkano, subliñou que “o recoñecemento das zonas respiratorias e a consolidación das zonas respiratorias é algo que está na base da natureza de UEMA”, polo que a campaña ‘Arnasa gara’ é especialmente importante para UEMA. “O que UEMA dixo e reivindicado durante moitos anos é fermoso ver que hoxe en día algunhas institucións públicas tamén o admiten e difunden”.

Ademais, en palabras de Lazkano, “a concienciación cidadá é clave para reflexionar e incidir sobre os hábitos lingüísticos. A preocupación polos hábitos de uso dos mozos é grande, e por iso puxemos en marcha o proxecto educativo de UEMA, fai catro ou cinco anos. Esta campaña tamén nos parece especialmente atractiva neste sentido: na concienciación da cidadanía e da mocidade”.

Doutra banda, Lazkano mencionou a importancia da colaboración: “Trátase dunha campaña conxunta entre o Goberno de Navarra, o Goberno Vasco e a Mancomunidade de Municipios Euskaldunes, con todo o que iso supón. Ademais de subliñar a importancia dos espazos respiratorios, as mensaxes que se queren difundir tamén foron acordados entre todos e todas, tratando de responder á preocupación que nos últimos tempos suscitaron decenas de concellos e euskalgintza”.

Antecedentes

Hai dous anos, a Deputación Foral de Álava, a Deputación Foral de Bizkaia, a Deputación Foral de Gipuzkoa, o Goberno Vasco, Euskarabidea, a Entidade Pública da Lingua Vasca e UEMA lanzaron a campaña 'Arnasa gara' para destacar a importancia dos espazos respiratorios do eúscaro na revitalización da nosa lingua. Ademais dos actos de presentación en varias localidades, a web 'Kartzela' foi o soporte principal. A campaña tivo entón dous obxectivos e fases. Por unha banda, a toma de conciencia dos habitantes das zonas respiratorias. Doutra banda, que o resto da cidadanía vasca saiba que a protección e a difusión dos espazos respiratorios é imprescindible para a normalización do eúscaro.

Este ano tamén se traballaron os contidos audiovisuais para difundilos a través das redes sociais. O oito vídeos foron producidos por Hiru Damatxo e Iametza foi a encargada da campaña de comunicación da película. Os contidos anteriores www.arnasagara.eus xa están dispoñibles na web.