O Goberno de España aprobou onte un paquete de medidas para limitar o prezo da luz en España. O proxecto de lei proposto pola ministra para a Transición Ecolóxica, Teresa Ribera, incluirá medidas que reduzan nun 30% a factura eléctrica dos cidadáns. Pero o Foro Nuclear, conformado por 32 empresas enerxéticas, queixouse de que os cambios fiscais propostos limitarán nun 25% os seus beneficios.

Co proxecto aprobado o martes por Sánchez, as centrais nucleares e hidroeléctricas deberán devolver parte da gratificación que reciben. Na actualidade, o prezo medio da electricidade sitúase en 55 euros por quilowatt hora, mentres que o conxunto de medidas reducirá a 20 euros o valor máximo que poden cobrar as empresas por quilowatt hora. As compañías eléctricas terán que devolver os importes que obteñan por encima desa cantidade. A medida terá unha vixencia de seis meses, e prolongarase até marzo de 2022.

A lobbya da enerxía nuclear ha denunciado que a medida é de carácter provisional, pero impón unha "penalización" á electricidade obtida a través da enerxía eléctrica. As empresas do sector, entre as que se atopan Iberdrola, Endesa, Naturgy (antes Gas Natural Fenosa), EDP e Repsol, prevén unhas perdas duns 2.600 millóns de euros nos seis meses que se apliquen.

As empresas afirman que o proxecto, xunto á presión fiscal actual, suporía “o cesamento da actividade de todo o parque nuclear ” e que as sete centrais do Estado español deberían ser clausuradas por “falta de rendibilidade”. Nunha entrevista concedida a TVE, o ministro Ribeira lembroulles, no entanto, que non son competentes para levar a cabo unha decisión desta natureza porque requirirían autorización administrativa para paralizar a produción.

A outra solución que ven as empresas é que non se aplique un límite tan baixo ao prezo da electricidade. Na súa opinión, o prezo mínimo do quilowatt por hora debería oscilar entre os 57-60 euros para asegurar os rendementos. Con todo, os prezos actuais están moi lonxe do mínimo que prevén as empresas de electricidade. Nos últimos meses están a aplicarse facturas por valor de 150 euros por hora, e os prezos seguen en picado: hoxe prevíronse prezos por valor de 188 euros. Este aumento está a producirse en toda Europa, como consecuencia da cotización das materias primas e da subida dos prezos do gas natural e do dióxido de carbono.

Pero a pesar do crecemento internacional dos custos de produción de enerxía, no sector eléctrico español multiplícanse estes prezos impostos polo mercado.A ministra Teresa Ribera, na comparecencia realizada o martes, explicou que: “Cada vez que no mercado internacional o prezo do gas sobe un euro, no mercado almacenista de electricidade en España sobe dous euros, e ese prezo final é o que marcan todos os produtores de electricidade independentemente dos seus custos operativos”.

Neste sentido, Ribeira matizou que, até agora, "cos beneficios extraordinarios" que se están producindo, tócalles axudar ás empresas. Polo menos, o prezo da electricidade nunha situación de “excepcionalidade” que moitos cidadáns están a afogar. O Goberno prevé que en marzo de 2022 prodúzase unha baixada dos prezos do mercado almacenista e, unha vez así, as empresas eléctricas haxan xurado devolver ao sector eléctrico as perdas que terán até a aplicación da lei.

Pero os lobbys mostráronse en contra de todos os cambios: queren seguir como até agora. O presidente do Foro Nuclear, Ignacio Araluce, explicou que as centrais nucleares do Estado traballan con permisos de explotación que se renovan periodicamente e que para aprobar os que xa están en vigor as empresas tiveron en conta os prezos das materias primas e os custos de produción. Araluce limitouse a dicir que si se soubo como afectarían os cambios nos contratos iniciais, non se renovarían as licenzas por este motivo.

Doutra banda, o presidente do lobby referiuse ás consecuencias adversas que afectarán a varios sectores da sociedade. Por unha banda, advertiu de que se perderían postos de traballo e a infraestrutura industrial do Goberno vasco. Doutra banda, precisou que no mercado almacenista veríase incrementada a volatilidade dos prezos, o que xeraría unha dependencia da enerxía estranxeira no territorio.

As medidas do Goberno, en marcha

Para pór límite á subida dos prezos da electricidade, o Goberno baixou en xuño do 21 ao 10% o IVE sobre a electricidade. Ademais da medida tomada o martes, prevese que a factura da luz na poboación poida baixar un 30%. Ademais, anunciaron que tomarán outras medidas que afectan á baixada dos prezos.

O Imposto sobre a Produción Eléctrica (7%), que estivo suspendido para o terceiro cuadrimestre de 2021, suprimirase até o 31 de decembro. O Imposto Especial sobre a Electricidade, pola súa banda, tamén se reduce do 5,1% ao 0,5% (porcentaxe mínima que permite a Unión Europea).

Por último, establecerase un novo modelo de fixación de prezos da electricidade a través de poxas de contratos para a compra de enerxía. Nestas poxas, os operadores dominantes -Iberdrola, Endesa, Naturgy e EDP deberán ofrecer unha porcentaxe da súa capacidade de xeración, importe que poderán beneficiarse das pequenas comercializadoras ou dos grandes consumidores e industrias. Deste xeito poderanse establecer prezos inferiores aos do mercado almacenista.