Por que decidistes crear a asociación Bosques Vivos de Amurrio Uhandre?
A expansión masiva do eucalipto converteuse xa nunha cuestión moi evidente. Ademais, a pandemia provocou que cada vez haxa máis persoas que se acheguen á montaña, o que provocou que a preocupación polo eucalipto chegase a máis xente.
Nós entendiamos que a situación era moi grave, vimos a necesidade de reunirnos e reflexionar. Queremos interpelar ás institucións e, sobre todo, demostrar que aquí hai un problema extremo.
Que acollida tivestes no pobo?
Moi bo! Ao principio eramos un grupo pequeno, pero cando nos diriximos a persoas e asociacións que se movían no medio natural (montañeiros, membros da micoloxía, novas...) vimos que a preocupación era xeneralizada. Todo o mundo estaba disposto a abordar o tema.
Chegou a tempo o tema do eucalipto ou os montes de ao redor están nun momento irreversible?
O problema non é só do eucalipto, senón do modelo de explotación. Levamos máis de 100 anos co mesmo modelo de explotación. Os monocultivos do piñeiro insignis provocaron a enfermidade da “banda marrón” e agora estamos inmersos nunha nova catástrofe natural, xa que mantemos o mesmo modelo.
Como chegamos a esta situación?
Cada vez estamos máis afastados das contornas naturais. Cando empezaron a crearse monocultivos de piñeiro, dicíase que eran unha forma de axudar aos baserritarras, beneficiando a un sector moi pobre.
O modelo se industrializó rapidamente e hoxe en día son os herdeiros destes baserritarras os propietarios dos montes e bosques. Consideran un problema a existencia dun solo e están a vender estes montículos a cambio dunha miseria, ás empresas que plantarán eucaliptos. Cada vez son menos os propietarios os que quedan en mans dos montes da comarca e dos arredores.
O eucalipto é reflexo desa falta de sensibilidade cara á natureza. Desde un punto de vista 'urbanita', é moi fácil explotar o eucalipto: non require ningún tipo de mantemento, só dez anos despois da destrución do monte, xa está.
Deberiamos pensar na terra que deixamos aos seguintes: Como quererá un mozo irse a vivir a un caserío cando a fame de diñeiro destruíu a contorna natural e esnaquizou a terra?
Hai alternativa?
Si, sempre hai alternativa. No País Vasco existen numerosos exemplos nos que a aposta polos bosques locais ha reportado beneficios económicos e sociais para a sociedade, como Ultzama ou Irati. E que dicir do seu beneficio na diversidade e na protección das especies endémicas! Para iso necesítanse recursos, necesítanse axudas. Non se pode repetir o modelo até agora, no que se pon todas as facilidades para o monocultivo desde as institucións e só obstaculizan a aposta polas árbores locais.
Cales son os seguintes pasos da asociación?
Queremos seguir concienciando á cidadanía. O debate está no centro e a información é imprescindible. Doutra banda, e como se dixo ao principio, o noso obxectivo é interpelar ás institucións públicas, xa que nas súas mans está dar pasos para cambiar o modelo de explotación. En primeiro lugar, necesitamos organismos de control, do mesmo xeito que existe un estrito control da propagación do eucalipto gelditzeko.Hirigunean, a montaña tamén necesita os seus mecanismos. Neste sentido, proximamente presentaremos unha moción no Concello de Amurrio. No resto dos pobos de Aiaraldea gustaríanos seguir o mesmo camiño.