argia.eus
INPRIMATU
Chistu ou aplauso ás autoridades
Imanol Satrustegi Andrés 2023ko uztailaren 05a

O novo alcalde de Pamplona ameaza aos cidadáns con pagar multas de até 30.000 euros en caso de incidentes na procesión do 7 de xullo. Ademais, a campaña electoral comezará ese día e haberá un ambiente cálido. As autoridades desexarían que a procesión sexa un paseo tranquilo, pero non lembran (ou non queren lembralo) que a paixón pola protesta está enraizada na historia e natureza de San Fermín.

A tarde do 6 de xullo, como costume, os membros da corporación acudían á igrexa de San Lorenzo para escoitar a misa das vésperas. Antes partían do concello á igrexa, acompañados por músicos. Segundo parece, a principios da década de 1910, a un carlista chamado Ignacio Baleztena ocorréuselle aproveitar a ocasión para enturbar a corporación liberal; mentres en Astrain tocábase a melodía de Balsa, bailando ao ritmo da música, pechouse o camiño ás autoridades. Ese foi o nacemento de Riau-Riau. Segundo os descendentes do creador da tradición, ao ser dereitistas, Baleztenia non o fixo coa intención de facer crítica política, pero, en calquera caso, ás autoridades non lles gustou moito o costume recentemente nado; en 1916 foron insultos, e en 1917 e 1918 publicáronse ordes que prohibían que a corporación se molestase. A tradición estabilizouse pronto e nos anos seguintes a comitiva custou cada vez máis facer un percorrido de apenas 500 metros. A partir da década de 1970 a situación foise deteriorando e fóronse multiplicando os insultos e os intentos de ataque contra as autoridades municipais. Tras os disturbios de 1991, Riau-Riaua foi suspendida en 1992. Desde entón, houbo dous intentos de recuperación en 1996 e 2012, pero non foi posible.

A partir de entón a tradición de facer críticas contra a corporación trasladouse á procesión do 7 de xullo. Nalgunhas rúas do percorrido apláudese ao alcalde e na rúa Kuria asubíase. O que ocorre hoxe en día na procesión é só o que sucedía en Riau-Riau.

Toda a historia da humanidade até agora foi unha historia de conflitos sociais. Homes libres e escravos, patricios e plebeyos, señores e servos, en definitiva, gobernantes e subordinados. Ante estes conflitos, os subordinados utilizaron sempre mecanismos de resistencia e formas de protesta. As celebracións e os rituais asociados serven para representar o poder, para marcar aquí quen manda, pero tamén para expresar a súa oposición ás autoridades. Os que din «Festas si, política non» queren os Sanfermines sen o altar de Txupinazo, sen a caricatura das penas, sen barracas políticas e sen asubíos procesionais. Queren Sanfermines sen ás, e eu amaba ao paxaro.

Si este venres achegádesvos á rúa Kuria, ten coidado.