argia.eus
INPRIMATU
Achan restos dun circo romano para 5.000 persoas en Iruña-Veleia
  • Xunto ao xacemento arqueolóxico alavés escóndese unha estrutura de 280 metros de lonxitude e 72 metros de anchura baixo os campos de cultivo. A empresa Arkikus realizou o achado utilizando técnicas especiais de cartografía con drones, que foron realizadas por Estaleiros. No País Vasco non hai máis nada que isto e pode ser similar ás cidades romanas de Tarraco ou Calagurris. Esta técnica tamén permitiu identificar a outros centos de estruturas de Iruña-Veleia.
Urko Apaolaza Avila @urkoapaolaza 2024ko uztailaren 17a
Zirkuaren ertzak liratekeen bi lerro paralelok eta zirkulu-erdi batek osaturiko forma luzea antzeman daiteke teknologia bereziak erabilita. Arkikus

Iruña-Veleia continúa sacudindo o mundo da arqueoloxía. Nesta ocasión realizaron un espectacular descubrimento: Un circo romano de case dous mil anos, que podería ser para unhas 5.000 persoas, atópase oculto na parte inferior do xacemento.

A noticia, adiantada o martes na Cadea Ser, foi publicada este mércores pola mañá polos responsables de cultura da Deputación de Álava e do Goberno Vasco, e polos representantes da empresa Arkikus, Javier Ordoño e Iker Ordoño.

Para a deputada de Cultura e Deporte, Ana do Val, "o achado é moi importante e volve reiterar que Iruña Veleia é un gran xacemento da antigüidade, cun gran potencial arqueolóxico e histórico para o seu estudo".

Para atopar as pegadas, Arkikus utilizou unha técnica moi especial: fotografías antigas e novas aéreas, imaxes de drone e cartografía co escáner láser LiDAR. Así, identificouse unha estrutura de 280 metros de longo por 72 de ancho, o que, "sen dúbida", podería ser un circo romano.

Os responsables da empresa arqueolóxica han explicado que as dimensións e características da estrutura son similares ás doutros monumentos. Nas fotografías difundidas pódese apreciar unha forma longa de dúas liñas paralelas e un lado pecho por medio círculo, no subsolo dos campos de cultivo. Agora, o achado deberá ser confirmado polas escavacións que se están levando a cabo na zona.

No circuíto facíanse carreiras de cabalos e de carros, sobre todo na época romana; nun dos lados había porta triumphalis, de onde saía o gañador, di Javier Ordoño nunha entrevista en Radio Euskadi.

Ordoño explica tamén as razóns polas que non se deu conta de que até agora existía unha estrutura tan grande: "Ninguén mirou cos ollos que hai que mirar, porque non estaba adestrado e non se utilizaron as tecnoloxías axeitadas", explicou.

Segundo o membro de Arkikus, o momento da observación tamén foi clave: "Nós comparamos o crecemento dos campos e iso ensinounos algunhas estruturas. Isto só pódese facer ao final da primavera en días moi concretos, cando chegan os grans e danse as condicións axeitadas. Case vimos ao circo saír da terra, por así dicilo.

Centos de edificios baixo terra

É o terceiro circo que se atopa no norte da Península Ibérica, o da cidade romana de Tarraco en Tarragona e o de Calagurris en Calahorra. Isto demostra a importancia que tivo a cidade de Iruña-Veleia no lado da calzada que entre os séculos I e V dirixíase desde Astorga a Bordeus, segundo os arqueólogos.

Ademais, aínda hai moitas outras estruturas por descubrir. Arkikus observou ao redor de 251 hectáreas de xacemento con estas técnicas singulares e identificou "evidencias" dos restos de centos de edificios. Pertencen a un urbanismo organizado, como son as rúas porticadas, os espazos públicos, as vivendas, os barrios e os templos culturais, así como outras infraestruturas como abastecemento de auga.

As evidencias arqueolóxicas atopadas están marcadas en cor amarela, incluíndo o circo romano e o tramo da calzuda Asturica Auarturo-Burdigala. Desta maneira tamén se pode apreciar a integridade da cidade. Foto: Arkvéase.

No entanto, os responsables de Arkikus tamén deron mostras de prudencia na súa comparecencia deste mércores, xa que hai edificios que ven claramente e outros que aínda non se confirmaron como estruturas antigas.

Na comparecencia, tanto arqueólogos como autoridades descartaron que o circo váiase a escavar na súa totalidade, xa que non sería sostible e habería dificultades para a súa conservación: "Convén investigar, publicar, divulgar, aproveitar economicamente... pero o que nos interesa é o coñecemento histórico".