Pero, que ocorre o resto do ano nos 258 días? Que están a facer as institucións para canalizar este conflito que estalou fai 22 anos e aínda segue vivo? Quen é o responsable deste fracaso? As imaxes que se puideron ver onte na Gran Vía da capital biscaíña deberían facer soar estas preguntas. De feito, as declaracións que se realizan na primeira semana de setembro, no caso de Irun a finais de xuño, si non se realizou un traballo intenso previo, non serven para nada, o que fai que o ambiente xa mesturado siga enredándose. Hai tempo que todas as institucións tiñan que pedir a retirada dos plásticos negros: sen a menor dúbida, sen excepcións. Unha nota a última hora deste ano deu moitas lemas nos medios de comunicación probablemente á deputada de Cultura, Denis Itxaso, pero a cuestión é moi complicada de tratar. Onte viuse.

Na anterior lexislatura, con EH Bildu no goberno foral, resolveuse a creación dunha mesa interinstitucional para abordar o conflito. Fíxose un diagnóstico da situación e organizouse un plan de acción: a partir de aí, era o momento de avanzar. Tamén foi entón cando se viron por primeira vez as autoridades forais apoiando aos desfiles paritarios. Desde que o PNV e o PSE están no goberno foral, con todo, hai moi poucos datos sobre o funcionamento desta mesa e algúns datos difusos. Como institución, tamén se desmantelaron os xestos de apoio aos alardes paritarios da cidade en favor dos alardes. Con todo, no goberno foral dise que están a traballar nun traballo «permanente»: que realizaron un estudo sobre o tema e que en breve queren iniciar unha «ruta de futuro». O certo é que en tres anos apenas se moveu nada. E as imaxes que onte se viron na Gran Vía lembran que hai moito traballo por facer, e que si non se sume firmemente na era dos feitos, o caso aínda pode pasar anos: arraigado, depravado.

As referencias que constantemente fan o PSE e o PNV a «as dúas formas de entender a festa», ademais, non poden xerar máis que inquietude. Quen din defender a tradición negan a existencia do alarde igualitario, e nada que se basee na negación de algo absolutamente xusto non pode ser «unha maneira de entender unha festa». E iso hai que explicalo e traballalo, porque é un concepto básico de convivencia. As institucións deberían ter isto claro e fomentar a reflexión ao redor deste tema. Con todo, en todos estes anos non fixeron ningún esforzo por iso.

A palabra Tabua aparece en todas partes en Irun e Hondarribia ao comezar a falar sobre o Alarde, e as institucións máis próximas —concellos, deputacións— nunca teñen plans para traballar sobre o que non se pode dicir. Nin sequera protexíaos. É clarificador o que sucedeu coa unidade didáctica que crearon para levar o tema ás escolas da comarca, realizada polo Berritzegune de Irun, e que non se atreveron a presentarse nos claustros nalgunhas escolas, e que aínda que tiveron boas experiencias nas que o utilizaron pagaron moi caro. Os detractores dos centros que decidiron tratar o tema foron os que lanzaron críticas e mensaxes de rexeitamento cara ás opcións máis excluíntes. O Departamento de Educación é consciente do que sucedeu e, por suposto, os concellos tamén se farán eco da situación xerada. Con todo, ninguén apoiou a estes profesionais da educación.

Onte, a Gran Vía facíase dano. Na beirarrúa, raparigas gritando, detrás de plásticos negros; desfilando pola rúa, máis chicas novas, cos ollos mollados, sen poder resistir a presión. E haberá que contar outros 258 días estériles o ano que vén?

Esta noticia foi publicada en Noticias e trouxémola a ARGIA grazas a licénciaa CC-by-sa.