Euskaldunization and literacy, that was the dual role of Euskaltegis and night schools. Teach Euskera to the Castilian Parasites and provide Euskaldunes with tools to read and write in Basque. What was going to be alphabetized was a generation that brought the Basque from home, that had not learned in Basque at school, that had grown up at a time when there were very few media in Basque, and very numerous. In all Euskaltegis literacy groups were formed, not because they needed a degree, but because they wanted to be literate people in their language.
After a few years, as model D was being imposed on schools, and as audiovisual media in Basque grew, these groups were disappearing; there was increasing difficulty in forming literacy groups, and Euskaltegis focused mainly on Euskaldunization. In the 1990s, I would say that there were already very few literacy groups in Euskaltegis.
It is clear that ETB, for example, with all its deficiencies, has served to partially literacy the Basque people, especially the elderly who do not have much chance of attending class. Words like the scoreboard or the draw, that our parents wouldn't use otherwise, they learned by watching ETB's ball games. They probably would have used the scoreboard and speech empathy, but they knew it was told otherwise, and it didn't give them ear pain to listen like that, but they felt learning. And the same with the other media in Basque. Everyone has done this literacy work. And yet how many people are still speaking in Basque, but not able to read and write easily? Who does not enjoy reading in Basque or has many difficulties and fears to write a note?
In Basque it is considered pedantic to write correctly. The problem is not that we do not completely overcome the feeling that Euskera is a secondary language?
And in this situation, I am concerned about the behavior of the literate, young as the elderly, in written communication. I've seen posters with phrases like: “At a work dinner, aim.” And let’s not say on social networks – Twitter or X, Whatsapp… – with messages like “enkargue eztola ingo”. I have heard that one of the reasons is that Euskara batua, the standard, has no sparks and, furthermore, that we are losing the vitality of the local Euskara by writing everything so formally. I have a lot of doubt.
On the one hand, I have always believed that it is better for people who do not master the written Basque language than the people who speak in Spanish to be titili-potolo, because the one who is doing it can improve it over time, and on the other hand, because a language is not a treasure to keep it in a box, but a living tool, like all languages, that is constantly renewed and changed with the use of the Basque used. But it happens that what you're writing like that is often not what you're doing in Basque, but literate people. What benefits does vitality bring? I think that little, because as everyone writes in their own way it is a huge chaos, and because it also harms what is not literate, because it leaves it without references or models.
That is not the case with the majority languages. For example, those who write in Basque using localisms, when they communicate in Spanish, do it almost always in standard Spanish, leaving localisms for very anecdotal moments. In Basque it is considered pedantic to write correctly. Perhaps I am wrong, but the problem is not that in part we do not completely overcome the feeling that the Basque language is a secondary language?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Antifaxismoari buruz idatzi nahiko nuke, hori baita aurten mugimendu feministaren gaia. Alabaina, eskratxea egin diote Martxoaren 8ko bezperan euskal kazetari antifaxista eta profeminista bati.
Gizonak bere lehenengo liburua aurkeztu du Madrilen bi kazetari ospetsuk... [+]
Sare sozialetan badira zenbait pertsona eragin gaitasun handikoak. Jarraitzaile ugari dute, eta euren iritziak egiatzat hartzen dira. Askok, ordea, egia barik, interes propioa edo klase baten interesak iraunkortzea bilatzen dute. Ameriketan komentokrata deitzen zaie. Alegia,... [+]
1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.
Felipe Gonzálezen... [+]
Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]
Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]
Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]
Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]
Ukrainako gudaren amaierak ondorio sakonak ekarriko ditu Europa osora. Europako elite ekonomikoek beren indar guztia jarri dute guda-zelaian eta galdu egin dute. Galtzaileek, elite globalistek, beren egitasmo kuttuna galduko dute, Europako Batasuna, eta Bruselatik europar... [+]
Azterketak amaitzearekin batera ohikoak bihurtu dira ikasleriaren artean, urteko garai honetan merkeak diren hegaldiak hartu eta adiskideekin bidaiatzea. Horrela egin dut neuk ere eta Londresera joateko aukera izan dut. Ildo beretik, bertan “euskaldun” pilarekin egin... [+]
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]