Asier Leatxe Londresen bizi da azken hamar urtean, baina, horren aurretik, AEBetan bizi izan da, San Frantziskon, New Yorken eta Chicagon. Soinu ingeniaria da, eta musikaria halabeharrez. Ibilbide oparoa egin du, hango eta hemengo musikariekin lan eginez. Euskal musikariekin ere aritu da lanean, soinu ingeniari eta ekoizle artistiko gisa. Makala edota Axular DJrekin egindakoa, horren lekuko.
Aspalditik ezagutzen dut Asier Leatxe (Arrasate, 1968), nerabezarotik. Londresko Candem Road kaleko bere etxean (Amy Winehouse zenaren etxetik gertu) hartu nau, egun batzutarako, beti eskuzabal, beti emankor. Bertan egon naizen bitartean, Londresko hainbat musikari pasatu dira bere etxetik. Ohikoa da. Etxean duen estudioan grabatzen ditu hurbiltzen zaizkion musikarien lanak. Ez da ekoizle arrunta, bera ere musikaria denez, ekoizle artistikoa izan ohi da sarritan. Irizpide eta esperientzia handiko ekoizlea dela esan daiteke.
Egongelan, hainbat musika tresna barreiatuta: bateria, baxua, gitarrak, perkusio tresnak, mikroak, anplifikagailuak, konpresoreak, ordenagailuak, milaka kable. Abuztuan, Erresuma Batuko Soundway Records diskoetxe ezagunak My Panda Shall Fly musika elektronikoa lantzen duen taldearen diskoa argitaratu zuen, Asierrek ekoitzia. Kritikak aipamen berezia egin dio Suren Seneviratne musikariarekin egindako ekoizpen lanagatik: “zehaztasun handiko lana” dela zioen.
Egongelako izkina batean dagoen mahaian eseri gara, bere bizitzari errepasoa egiteko. Arrasaten duela 30 urte okupatutako gaztetxeaz gogoratu da. “Han hasi nintzen lehenengo soinu grabaketak egiten, sotoan zegoen entseguetako lokalean eta jam sessionetan, mikroekin esperimentatzen-eta. Horiek izan ziren nire lehenengo grabaketak, bitxiak ziren” diosku barrez. Orduko biniloetako kredituak jakin-minez begiratzen zituen, soinu ingeniaria zer ote zen jakin gabe. “Nik, egia esan, astronomoa izan nahi nuen (karkar), baina bizitzak beste bide batzuetatik eraman nau”, dio.
80ko hamarkadaren amaieran, Asierren aitak, Arrasateko Kooperatibako lankidea, AEBetara joateko aukera izan zuen, Kooperatibak bertan kokatutako bulegoa zuzentzera. Chicagorantz abiatu ziren Leatxetarrak, familia osoa, Asierrek 18 urte zituela.
Ingelesa ikasi eta gero, Filosofia eta Psikologia ikasketak egiten hasi zen Chicagoko Columbia unibertsitatean, baina bi urte geroago, soinuaren inguruko mintegietan parte hartzen hasi zen Columbia Collegean. “Erakargarria egiten zitzaidan musika ekoizteko mundu hori”. Ikasketak bukatuta, Chicago Track estudioan hasi zen lanean, baina handik gutxira, bere kabuz New Yorkera joateko erabakia hartu zuen, eta bertako Institut of Audio Reserch eskola aitzindarian hartu zituen eskolak. “Orain hainbat ikastetxe daude soinuaz ikasteko, baina garai haietan ez ziren hainbeste”.
1992an graduatu, eta New Yorkeko 440 estudioan hasi zen lanean. Estudio honetan hainbat saio eta kontzertu ekoitzi zituen. Tarte horretan John Fausti ekoizle ezaguna ezagutu zuen, bere aita ponteetako bat. Faustik gomendatuta, Electric Lady Studio ezagunean, Jimmy Hendrixek sortutako estudioan, hasi zen lanean. Horren ostean, New Yorkeko hainbat estudiotan aritu zen freelance ingeniari. New Yorken ere musika ikasketak egin zituen. Besteak beste, gitarra eta baxua jotzen ditu, “hartara, kristalaren alde bietan egoteko aukera dut” diosku.
90eko hamarkadaren bukaeran, New Yorketik San Frantziskora joan zen, eta, besteak beste, Tiny Telephone Recording estudioan jardun zuen. Musika elektronikoa lantzen duen X-Roads musika taldean ere aritu zen musikari, sintetizadoreak, samplerrak, pedalak eta roland-ak jotzen.
2004tik Londresen bizi da, eta freelance ingeniari gisa aritzen da bere etxeko estudioan, Next Door deiturikoan. Decca zinta analogikoaz aritzen da masterizazioan, gerora grabazioak digitalizatu egiten baditu ere. Mastering lanak egiten ditu batik bat, “baina edozer gauza graba dezaket estudio portatilean”. Estilo anitzak jorratu ditu ingeniari bezala, musika afrikarra, folka, rocka... baina batez ere musika elektronikoaren eremuan nabarmendu da, soinu ingeniaria denez, teknologia bikain ezagutzen duenez.
Londresen hainbat musikarirekin lan egiten du egun. Horietako bat Annabel Lee abeslaria (Ninja Tunes musika taldea) dugu. “Bere abestietako baten orkestrarako moldaketa egiten ari gara orain” azaldu dit Asierrek, partiturak eskuan. Orkestazio lan honetan ere, Mikel Andonegi piano-jotzaile donostiarrak parte hartu du. Egun Singapurren, baina denbora luzez Londresen bizi izan da Mikel Andonegi ere (M-ak, Four Brothers and a Ghost), eta harreman estua dute biek.
Suren Seneviratnerekin (My Panda Shall Fly musika elektronikoko taldea) batera egindako bi urteko lanak orain ikusi du argia Soundway Records diskoetxe ezagunaren eskutik. Tropical izeneko diskoa sortu du Surenek, eta Asierrek, diskoa ekoizteaz gain, esku-hartze zuzena izan du sorkuntzan. Musika elektronikoa egiterakoan, soinu ekoizpenak garrantzi handia du eta soinu ingeniariak disko honetan egindako lana goraipatu egin du kritika britainiarrak.
Suren Sebeviratne Sri Lankakoa da jatorriz, baina txikitatik bizi da Londresen. “Bera ikus-entzunezko sortzailea da, baina musikari ekin dio orain. 32 abesti sortu eta hauen remixak ere egin ditugu elkarrekin”. Surenek sortutako demoekin egin dute lan sortzaileak eta ekoizleak, zenbait abesti aukeratu eta elkarrekin garatu dituzte. Paisaia eta une ikusezinak ekartzen ditu gogora Tropical diskoak. “Kontzeptu horren gainean egin dugu lan. Irudimenaren bidaia, toki urrunak, magikoak eta exotikoak iradokitzen dituena”. Suren 12 urte zituela heldu zen Londresera Sri Lankatik bere familiarekin, eta “bere haurtzaroko Sri Lankako etxeko irudietan, oroimen magiko horren inguruan murgiltzen da” azaldu du Leatxek.
Euskal Herrira itzuliz, “talentu handia dago Euskal Herrian, baina ez dut izan lan egiteko aukera handirik. Belako bezalako taldeak gauza interesanteak egiten ari dira”. Tropical biniloaren masterizazioa egin du Garate estudioan. “Kaki Arkarazorekin lan egitea ohore handia izan da niretzat, aspalditik ezagutzen bainuen bere ibilbidea, gazte garaietatik”.
Euskarazko eskaintza handitzeko akordioa erdietsi dute EH Bilduk, PSNk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak
Behe bandako zutabea bezain erlojuaren aurka prestatzen ditut mozorroak, korrika, aztoratuta, zalantzaz, erretxin, estropezuka eta sarri arrakasta ez erabatekoarekin; adibidez, zutabe hau eta biharko mozorroa. Oraindik ez dakit bietako zein bukatuko dudan lehenago. Baina... [+]
Berlinen martxoaren 8an izandako manifestazioa gogorki erreprimitu du Poliziak. Palestinaren aldeko aldarriak zeramatzaten manifestariek. Agintariek Alemanian arabierazko abestiak eta diskurtsoak debekatu dituzte manifestazioetan, "segurtasun publikoko" arrazoiak direla... [+]
Hiru bideo dira (albiste barruan ikusgai). Batak jasotzen du, grebak antolatzea leporatuta, Carabanchelen espetxeratu zituzten Jesús Fernandez Naves, Imanol Olabarria eta Juanjo San Sebastián langileak espetxetik atera ziren unea, 1976ko abuztuan. Beste biak Martxoak... [+]
Hamaika adin txikikori sexu erasoak egiteagatik 85 urteko kartzela zigorra galdegin du Gipuzkoako fiskaltzak. Astelehenean hasi da epaiketa eta gutxienez martxoaren 21era arte luzatuko da.
Giza Eskubideen Siriako Behatokiak salatu du gobernuko indarrek gutxienez 800 zibil hil dituztela Latakia probintzian, "odol hotzean". Ahmed al Sharaa Siriako behin-behineko presidenteak iragarri du "batzorde independente" bat eratuko dutela gertatutakoa... [+]
Asteburu honetan hasiko da Gaztetxeak Bertsotan egitasmo berria, Itsasun, eta zazpi kanporaketa izango ditu Euskal Herriko ondorengo hauetan: Hernanin, Mutrikun, Altsasun, Bilboko 7katun eta Gasteizen. Iragartzeko dago oraindik finala. Sariketa berezia izango da: 24 gaztez... [+]
Martxoaren 8a Getxo bere bizitokian igaro du: kumbia dekolonial eta antiarrazista topaketa antolatu du Algortako Herriko Tabernan, Abianen, Hija del Nopal DJrekin batera.
Argentinatik Getxora migratu zen Celeste Agüero, kantutegi herrikoi batekin eta poesia xuxurlatzeko... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.
Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]
Euskal Herri mailan txikitik handira agroekologia sustatzen duten zenbait elkarte eta kooperatiba ataka larrian daude, finantziazio iturriak bertan behera geratu ostean. Erakunde publikoetatik, berriz, elikadura negozio gisa ikusten duten proiektuen aldeko apustu irmoa nabari... [+]