Heriotzarekin bizi bai, baina ez dakigu heriotza bizitzen
Amona Nikolasa Oreretako bere etxean hil zen iaz. Azken urteetan nekatuta zegoen amona, gorputza minduta zuen. Guzti horri aitonaren gaixotasuna gehitu zitzaion, alzheimerra.
Aitona Alfredoren gaitza zein zen jakin arteko hilabeteak gogorrak izan ziren, amonarentzat bereziki. Inpotentzia eta ezin egona sentitzen da. Ondoren gaixotasunaren izena eta beldurra. Bide horrek familiaren arteko kudeaketan eta norberaren sentimenduetan eragina eduki zuen. Ondo egin nahi duzu, baina ez dakizu nola, ondokoa egiten duena ez da sarri zure gustukoa eta barne-kanpo gestio hori zaila suertatzen da.
Aitona-amonak etxean egon dira beti. Hasieran haien hiru alabak egon ziren zaintzen. Aitonak okerrera egin zuenean kanpoko pertsona bat sartu zen etxean. Prozesu mingarria izan zen familia guztiarentzat, amonarentzat bereziki. Amona animatzen saiatzen ginen, lasai egoten, baina ez genuen ia ezer lortzen: “Zaharrak zaretenean nirekin akordatuko zarete”, esaten zuen. Eta arrazoia zuen.
Gure arazoekin, eguneroko presan murgilduta, ez genuen amona nola lagundu lortu. Lasaitzeko esan ordez, gehiago hitz egiten utzi behar geniola uste dut, garrantzia kendu ordez bere minean bidelagun izan behar genuela. Guzti horrek tarteka barrua jaten dit. Orain egoera horretaz ikastea besterik ez zaigu geratzen.
Aitonak ia ez du hitz egiten. Momentu batzuetan gure izenekin oroitzen da, hizketaldi txikiak gauzatzeko gai da, eta tarteka, etengabe, gauza bera galdetu edo errepikatzen du. Amona hil zen goiz hartan aitona ondoan zegoen eta inguruan mugimendu handia egon arren gizona ez zen mugitu, ez zuen ezer esan. Ez dakigu gertatu zenaz konturatu zen edo nola bizi izan zuen.
Joan deneko larunbat batean 97 urteko aitonarekin bazkaltzen egon ginen eta amona non zegoen galdetu zidan. “Zer ba?” galdetu nion, beste zer esan jakin gabe. “Aspaldi ez dut ikusten”, erantzun zidan. Sukaldean zegoen nire amari kasu horietan zer egiten zuten galdetu nion: “Izebaren etxean dagoela esaten diogu, Nora”.
Minuturo galdetuko balu bere maiteñoaz, minuturo hil izanaren mina jasoko zukeen akaso. Pentsamendu horrekin oso triste jarri nintzen. Bera bezala noraino daukagu heriotzaren kontzientzia eta nola kudeatzen dugu hori guztia? Norberak ahal duen moduan pasatzen ditu halako trantzeak, baina jaiotza bezain oinarrizkoa den pasarte hauei buruz gure artean gehiago hitz egin beharko genukeela sentitzen dut. Heriotzarekin bizi gara, baina ez dakigu heriotza bizitzen.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
The time has come for us to enrol in schools in the Basque Country for the 2025-26 academic year, and in many homes the youngest of the household will take a new step soon, in September, which is schooling. Proud of the Basque Public School The members of Topagune are firmly... [+]
Since the adoption of the new Education Law for Álava, Bizkaia and Gipuzkoa, we are hearing/reading again and again that education will be free from now on. We have listened to different actors, including the Department of Education, and in the interviews we offer to the media,... [+]
At the beginning of the month he did III. Congress in Pamplona. It is said to be the “ordinary congress” that serves to draw “non-ordinary conclusions”, or at least that is how they have received Zutunik in the paper, proposed by the leadership and unanimously approved... [+]
There are many ways to gain power; not all are beautiful. There are those who want to divide the power and the responsibility that it entails with it, who seek authority. Others have a lot of respect for him and the fact that each step is so measured makes them unable to make a... [+]
A conference for architects has just been held in Madrid to discuss the crisis of the professional architect. They have distinguished the traditional and contemporary way of being an architect. What is traditional? From the epic architect who appears in The Brutalist, where... [+]
On February 3rd, the time has begun to pre-enroll our children and young people in schools, and as every year we would like to remind you why we do not think it is a good idea to enroll them in religion. Last year we finished the article saying that “many of you will be... [+]
From the Association of Parents of the Instituto Arratia Small Tram we want to encourage reflection on the use of screens in the learning community.
Lately there is a lot of concern about the impact of screens on children and adolescents. This responsibility extends from... [+]
Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]
I had a friend who worked at Porcelana Irabia until they closed, and every time we went to a restaurant or a bar he looked at the mug and the ass of the dish to find out where the piece was made. I do the same thing when I go to the fairs of old things: I look where it is made,... [+]
Azken boladan gero eta gehiago entzuten dugu gazte askok etxebizitza erosteko ahalmenik ez dugula. Batzuetan, badirudi ez dagoela beste gairik; egia da gai serioa dela. Niri neuri ere, 31 gertu izan arren, oraindik pixka bat falta zait neurea izango den etxebizitza lortzeko... [+]
An ad jumps on my mobile in a long time. He promises to color my world. They say that with this app I will be able to buy like the millionaires. Cheap products, very cheap, even free. They have played on the marketing target that the sociological historical moment demands. This... [+]
There are concepts that appear everywhere during certain periods, which also become mantras. They appear to us in a positive and necessary way, without too much debate and without thinking about them. It seems to me that one of these mantras is internationalization, which has... [+]
