Aiher eta bihotz
Intsumisioaren garaian belaunaldi gazte batek estatuaren logika militarista azpiratu zuen. Iruñeko intsumituen artean, 21 urte zituelarik, Asier atxilotu eta espetxeratu zuten, baita bere anaia nagusia ere, espainiar armadan soldadutzari uko egiteagatik.
Asierren aitona, gudaria izanik, 1937an preso sartu zuten, eta esklabo lanetatik ihesi, bukaeran, 41 urterekin, Venezuelan hil zen, EAJko arduradun izan ondoren. Demokrazian aitonaren semea, Asierren aita, atxilotu eta 18/98 prozesuan 49 urteko kartzela zigorra eskatu zuten harentzat, Egin egunkariko administrazio kontseiluan parte hartzeagatik. Ez zuen zigorrik bete, giltzapean sartu baino lehen bihotzak jota hil baitzen, 70 urte zituela.
Asierren lagunak, Aitorrek, gertakizun horiek laburbildu ditu dokumental batean. Aitor Merino eta bere arreba, Amaia, film horren zuzendari eta arduradunak dira, oztopo handiz egina, Espainiako zinema-areto askotan eta hainbat komunikabidetan terrorismoaren apologiatzat jo dutelako. Aitor eta Amaiak erantzukizun handiko lana egin dute, zintzotasun gardenez eta eskuzabaltasun sakonez.
Aiherrak aiher, Aitor eta Asierren bideak aldendu ziren –bata Madrilen, bertzea Nafarroan–, beren laguntasuna gutxitu gabe. Hala ere, egun batean Aitorri gutun bat heldu zitzaion, non Asierrek aitortu zion ETAko kidea zela. Gero bertze sufrimendu eta zorigaizto anitz jin ziren, eta hortik jaio ziren bi galderak Aitorrentzat: nola azaldu Madrilgo lagunei erakunde horren kide batekin zuen adiskidetasuna? Nola ulertarazi zerk bultzatu zuen erabaki hori hartzera, Aitorri ere konprenitzea kostatzen zitzaionean?
Agian galderak ez dira pelikulan erantzuten, baina ez merinotarren lan zinematografikoarengatik. Indarkeria bete-betean agertzen denean, hitzek eta artelanek ez dute irtenbide errazik. Ildo horretan, bi une goren dira filmean. Bata Iruñeko Ongi etorria, Zumalakarregiren Atean, non Aitorren komentarioetan sumatzen dugun zergatik ez den aise logika militarra onartzea. Bigarrena, erabat hunkigarria, urte zaharreko familia afaria da, non Asierren amaren berbek gogorarazten dizkiguten intsumisioaren garaia eta indarkeriarekiko lekurik eza herri honen bihotzean.
Filma ikusita, “Odiseo izeneko gudari armatu baten erretratua” begiesteko aukera izan dut, Oteizaren eskultura da. Maiz bisitatzen dut, Espainiako erregearen, Felipe II.aren, erranetara eraikitako gotorleku militarrean. Oraindik ez da inor ausartu adierazten eskultura hau terrorismoaren apologia dela, baina Iruñeko udalak informazio publikoetan “armatu” hitza ezabatu du, artelan honen historia manipulatuz. Odiseo gudari hau beltzez margotutako altzairuz egina dago, xaflak soldatu ondoren, kutxa huts bat eratu arte. Haatik, gudari-eskultura horretan benetako indarra ez datza metalezko armaduran, txapen arteko hutsuneen jokoan baizik, non espazioa husten eta irekitzen den. Tartearen espazioan Pardines eta Etxebarrieta, Hipercor eta Vic, Lasa eta Zabala, Pertur eta Yoyes ikusten ditut, baita Asier eta Aitorren harremanaren lekua ere.
Odiseo hau bizirik dagoenez, eskulturaren hutsuneak handituz doaz. Azken egunotan hutsarte berri bat ireki zaio kutxa metafisiko honi, Arkaitz Bellonena. Aiher eta bihotzaren potret iluna.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
In 2011, the powerful 15-M movement broke out, which put the Catalan Govern in a hurry. Among other things, on that occasion the Police ran into the indignant camp of the Plaza Cataluña de Barcelona and besieged the Parlament on the day that the activists had to approve the... [+]
On the Internet comes the title of a movie that I still saw when I was growing up looking for the word Willow. In this fantasy film, the protagonist, a small man named Willow, transformed the world by liberating its inhabitants from an oppressive kingdom. Google just launched a... [+]
Irene Coulon’s talk about sleeping beauty and the image of incineration has been the main theme of this year’s Feministaldia. He has torn apart the cultural ideas of sleep, making it clear that we also have masculinized sleep. Many of the (cultural) lessons of sleep are... [+]
Araia told me to write to you. He told me that before I leave them (I will do this this year), they want to take you a text of mine, which I have never taken you, and that you deserve, that you will be proud of me. Such an opportunity cannot be missed. I don't know what I can... [+]
I have recently had the opportunity to see the latest work by Pierre Carles, a committed documentary author. Under the name of Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC guerrilla, the future has history), proposes a renewed account of the armed conflict that has lasted... [+]
The poor management of the Valencian cold drop has led to a change in adverse meteorological alerts, as shown in the first season of "winter". Faced with the threat of rivers overflowing in Hego Euskal Herria, the indications for protection came along several paths, since no... [+]
Entrepreneurship is fashionable. The concept has gained strength and has spread far beyond economic vocabulary. Just do it: do it no more. But let us not forget: the slogan comes from the propaganda world. Is the disguise of the word being active buyers? Today's entrepreneurs are... [+]
We're in chaos. That has been said to us by the French media, which Parliament has brought down the government on 4 December. The fear that political, institutional, social, economic chaos will rage us all in the horde of hell comes to our veins. What comedy we're going to play... [+]
Surely, most of us have already bought, here and there, the gifts for Christmas. Because the night visit to Olentzero is a great quote, especially for the youngest. Everyone is preparing for this fruitful era of the year: Bilbao burns as much as Vitoria, Pamplona and Baiona,... [+]
What surprised you the most when you left jail? I've been asked many times in the last year and a half.
See that the streets of Bilbao are full of tourists and dogs with two legs, for example? Or the changes in the political situation? The first one has tired me and annoyed me... [+]
The issue of aid for Basque learning is really confusing. The citizen who wants to learn Basque must go to more than one window to know how much the course he wants to take and where, how and when he will get the grants. Because it still costs money to study, nothing is free... [+]
The understanding and interpretation of the mathematical language is what is important in the learning process, at least it is what we say to our students. The language of mathematics is universal, and in general, the margin of error for interpretation tends to be small. We... [+]