Bullying, bullying, bullying…
Badaramazkigu urte batzuk hitz hori entzuten. Ikastetxeetan lan egitean, ikasleen artean entzun dezakegu “ez dakit nori bullying egiten zioten...”, barre algaren artean. Guraso batzuen artean ere entzun dezakegu: “Hori beti gertatu den zerbait da. Guk ere gure artean joka eta isekaka ibiltzen ginen, baina normaltzat hartzen genuen eta listo. Ez genion izenik jartzen eta inork ez zuen traumarik gaur egun bezala”.
Baina, ba al dakigu zertaz ari garen bullying hitza erabiltzean? Esaten dugu bullyinga ikasle batek behin eta berriz eta denbora luzez irainak, bazterketa, larderia psikologikoa eta/edo oldarkortasun fisikoa bezalako ekintzak jasaten dituenean bere eskola-kideren batengandik.
Hau ez da tontakeria bat, badago bere buruaz beste egiten duenik eraso horien ondorioz. Horregatik, bullyingaren inguruan asko ikertu da azken urteotan, ikastetxeetan irakasleek formakuntza jasotzen dute, horrelako egoerak ekiditeko edo esku-hartzeak egiteko protokoloak daude. Baina noizbait pentsatu al dugu zein diren eraso horien edukiak? Zergatik diren gazte horiek erasoak? Zein dira gehien erabiltzen diren irainak?
Bada, puta eta marikoia dira irain nagusiak, eta bi hitz horien sinonimo guztiak. Kasu asko eta askotan, gazteek beren genero rola betetzen ez dutelako dira erasoak. COGAM (Colectivo de Lesbianas, Gays, Transexuales y Bisexuales de Madrid) eta FELGTBek (Federación estatal de Lesbianas, Gays, Transexuales y Bisexuales) 2012an argitaratutako ikerketaren arabera, ikastetxeak ez dira LGTB (lesbiana, gay, transexual eta bisexual) gazteentzat espazio seguruak, eskoletan eraso asko dago homofobia eta transfobiagatik, nesken portzentaje altu batek eta mutilen portzentaje altuago batek indarkeria psikologikoa eta fisikoa jasaten du bere desioaren orientazio edo/eta identitate sexualarengatik eta hezkuntza sistemak ez dio arazo horri erantzun egoki bat ematen. GEHITUk (Euskal Herriko Lesbiana, Gay, Transexual eta Bisexualen Elkartea) 2010-11 ikasturtean Donostiako 609 gazteekin egindako ikerketaren arabera, gazteen %82,92k norbait bere desioaren orientazio edo identitateagatik iraintzen ikusi dutela diote, %40,72k arrazoi horiengatik beraien ingurukoak baztertzen ikusi dute eta %11,99k jipoien ikusle izan dira.
Diskriminazioaz hitz egiten dugunean hiru maila bereizi ditzakegu: arrazionala edo sinesmenak, emozionala edo sentimenduak eta jokabidezkoak. Bullyingaren prebentzioaz hitz egiten dugunean, jokabidezko mailan bakarrik esku hartzen dugu baina benetako arazoak hor dirau. Hau da, erasoak ekiditen ditugu, baina ez ditugu erasoak sortzen dituzten ideiak eta sentimendu negatiboak deuseztatzen eta hau egiten ez dugun bitartean ez da bullyingik desagertuko.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]
Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]
Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]
2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]
Hurrengo ariketa egin ezazu zure lantokian, euskaltegian edo gimnasioan:
Altxa eskua Minneapoliseko George Floyd nor den dakizuenok.
Altxa eskua Madrilgo Mame Mbaye nor den dakizuenok.
Altxa eskua Barakaldoko X nor den dakizuenok.
Mame Mbaye manteroa duela zazpi urte... [+]
2022ko ekainaren 7an, Directa-k serie luze bateko lehen polizia infiltratuaren kasua argitaratu zuen. Martxoaren 5ean, Belen Hammad fikziozko izena erreta geratu zen, polizia-argotean dioten bezala. Jada hamar dira Directa, El Salto eta El Diario-k azken hiru urteetan argitara... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]