Gatzaren matxinada hasi zen, 1.500 herritarrek, armak eskuetan, zerga horren kontrako haserrea erakutsi zutenean Gernikako Batzarrean.

Jauntxo eta nobleziaren aurkako jarrerarekin, Madrilen morroi izatea leporatu zieten batzarkideei, eta herri xeheak batzarrean parte hartzea eta batzarretan euskaraz aritzeko eskubidea eskatu zuten. Espainiako erregeak Bizkaiko jaurerriko gatza bahitzeko eta salerosketa monopolio bihurtzeko agindu zuen, prezioa garestituz. Herritar askok erabakia foruen aurkakotzat jo eta armak hartu zituzten.

Matxinadak hiru urte iraun zituen eta 1634ean bukatu zen, buruzagi nagusiak atxilotu eta hil zituztenean.