Ebroko gudua hasi zen, 1936ko Gerrako batailarik luze eta bortitzena. Ia 17.000 pertsona hil ziren bertan. Errepublikaren aldekoak irabazten hasi baziren ere, frankistek abiazio naziaren laguntzarekin egindako kontraerasoaren ostean irabazi zuten eta gerra irabazteko erabakigarria izan zen. Si me quieres escribir kantu herrikoiak ongi islatzen du bataila hartan murgilduta zeuden errepublikanoen egoera.