Iturengo eskolan euskara debekatu zieten haur eta irakasleei. Martinez irakasleari udalak bidalitako jakinarazpenaren arabera, ikasleei euskaraz zuzentzeari utzi behar zion, eta ikasleen artean euskara debekatu behar zuen, gaztelania baitzen “hizkuntza bakar eta beharrezkoa” merkataritzan, armadan zein hezkuntzan. Aurretik ere halako legeak eta arauak behin baino gehiagotan publikatzen bazituzten ere, zenbait historialariren arabera, begi bistakoa da horiek aplika arazteko ezintasunak zituela Espainiako Estatuak, eta herri xeheak euskarari eusten ziola bateko eta besteko zirrikituak baliatuta.