Quant costa ser basc
Quan vaig aprendre i vaig començar a utilitzar el basc, de seguida em vaig adonar que per als bascos m'havia convertit en un més d'ells (sent el nou vitorià basc dels últims cotxes, però dins). Entre mi pensava que Euskal Herria era un poble bell; etimològicament és un poble de basc, i el basc és un poble amb basc. Però no sols etimològicament: quan un basc pregunta és basc? per una altra persona, es pregunta sap basca? Per això, el poble del basc sempre m'ha semblat un poble bastant acollidor: és igual d'on vengen, si aprens basc ets euskaldun.
Les nacions d'Estat no són tan acollidores, i també hi ha llengües apreses en les famílies immigrants segones, fins i tot terceres, en les quals les generacions no s'assumeixen franceses (perquè molts espanyols o francesos blancs tampoc prenen part popular i pel racisme del propi Estat).
No crec, per tant, que siguem més racistes en el món del basc que en el món del castellà o del francès, i tampoc crec que Nerea Fillate ho consideri. Però, d'aquella entrevista que li van fer en El Salt, “hi ha polítiques que provenen del món del basc que són bastant racistes i excloents” i en Twitter, on es va iniciar la festa de la llei.
Hi ha coses que hauríem de resoldre perquè les persones racistes i empobrides tinguin més fàcil el passaport al món del basc (aprendre basc)
A mi m'interessen les coses que es guarden darrere de la frase, i no que amb aquesta frase buida es cobreixi un debat més profund. I sí, hi ha coses que hauríem de resoldre perquè les persones racializadas i empobrides puguin obtenir més fàcilment el passaport al món del basc (aprendre basc). Per citar dos:
Una, si en un poble hi ha dues escoles, i en una d'elles principalment famílies immigrants no gaire riques en diners i en l'altra hi ha nens blancs de “poble”, la distribució és perillosa per al públic espanyol gratuït vs euskaldun “concertat”. (Amb aquest tema sempre record a Gabriel Aresti, que estava en contra que en l'època franquista els nens paguessin una quota per estudiar en basca).
Dos, si els adults han de pagar l'euskaltegi per estudiar basc (encara que en determinades condicions després es retorna aquests diners, etc. ), poden preguntar-se per què el castellà o el francès són absolutament devaluats i el basc no.
Si els bascos no lluitem per la universalitat i la gratuïtat, i “reconeixem” que les coses “estan així” (2024! ), correm el risc de relacionar el basc (Euskal Herria) amb una quota que no val la pena.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Desgaitasun fisikoa duen arkitekto baten alabaren etxea bisitatu ondoren idazten dut honako hau.
Desgaitasun fisikoa duten pertsonen taldeek ez dute arkitektoa maite, beraien bizitza zailtzen duen gaizkile bat kontsideratzen baitute. Gorrotoa ulerkorra da: arkitektoaren lanak... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]