Dels colors d'Euskal Herria
Encara sort que al final ha arribat la pluja: Com aguantar tan verd, si no, a Euskal Herria…!”, diuen. I ho té de veritat. Però al país de la nostra mare la terra adquireix un color teixeixi fosc quan plou, com si no fos molt clar què està fet de: teules per terra o teules. Els verds prats es troben solament en els escassos parcs artificials regats artificialment, i els gruixuts fangs vermellosos de l'hivern es converteixen en pols groguenca per a l'època estival. A vegades, només el grandiós riu i els exuberants fruits de les hortes vermelles semblen verds.
Quan cantem “M'agraden, m'agraden els nostres racons, quan m'oculten les boires…”, quins són exactament “els nostres racons”? Quantes persones recorden un conjunt de cims o de pujols a l'alba, a la vista d'un fi llençol de boira? I a quant li ve a la memòria l'espessa boira d'aquest Ebre que descendeix, acariciant violentament, tota la plana davantera sud-oest d'Euskal Herria?
Em refereixo a l'imaginari geogràfic homogeneïtzat d'Euskal Herria, però en part m'ha portat un imaginari parcial sobre la situació política heterogènia d'Euskal Herria: concretament, el fet que en l'al·luvió de les eleccions celebrades el mes passat en l'Estat espanyol alguns bascos diguessin, eufòric, trifachito, que no va aconseguir ni un representant en la CAB (més tard vam saber que el PP va aconseguir un diputat en Bizkaia). Potser alguns hem de decidir si realment som o no Navarresa; Navarra, amb els seus contrastos: Aquesta Navarra que ha fet costat a Bel Pozueta, i a aquesta Navarra que ha fet tornar a la butaca d'alcalde de la capital, Enrique Maia, i aquesta Navarra que ha donat més del 10% de suport a Vox en alguns municipis. Alguna vegada li he sentit dir a algunes persones de la Ribera, de broma, que ells s'assemblen més als aragonesos que als navarresos de més enllà de Pamplona, i he sentit moltes vegades als navarresos de més enllà de Pamplona que es distingeixen clarament dels navarresos del sud. És una realitat. Com una realitat, molts bascos diuen “tots som navarresos” però prenent Navarra com un símbol llunyà idealitzat, gairebé com diuen alguns homes “tots estimem a la mare”.
I què dir de l'abisme que existeix entre aquest Nord pròpiament oriental i aquest Sud pròpiament occidental. Doncs que som allí l'u per a l'altre, molt l'altre, molt els dos. Estem tan lluny un de l'altre, que a penes tenim aquesta competència estúpida entre els pobles pròxims: els guipuscoans de la costa meaplayas, els del nord de Navarra robasetas als guipuscoans, tots arrogants als bilbaïns, tots als alabesos pateros, tots als donostiarres ñoñostianos, i així ad infinitum . Els del Sud, que jo sàpiga, no tenim rivalitats tan insensates i, d'una banda, gràcies a les d'Iparralde, però, per un altre, aquest buit mostra també llunyania, desigualtat.
No pretenc (no se'm malinterpreti) que aquesta absurda competència entre territoris es consideri una cosa positiva, ni que se li demani comptes a ningú: és normal que cadascun conegui molt millor el seu entorn i, en certa manera, és normal que la gent de les zones més poblades s'estengui més. Però els qui parlem d'una certa unitat, potser hem d'esforçar-nos una mica més per reconèixer-nos mútuament o, més ben dit, per reconèixer-nos plenament a nosaltres mateixos més enllà de les idealitzacions, els tòpics i la condescendència.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]
Euskal Herriko Mugimendu Feministak aurtengo Martxoak 8ko mobilizazioak "faxismoaren, erreakzionarismoaren eta zapalkuntzaren aurkako aliantzak" ehuntzean ardaztu ditu.
Kepa Kortak Naiz-en idatzitako “Musikariaren jakituria” artikuluan faxismoa definitzeko... [+]
Harea-erloju baten bidez irudikatu ohi da denboraren joana. Ospatu berri dugu Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoak 49 urte bete dituela iragan den otsailaren 27an. Urte hauetan guztietan, harearen pisuak ez du oraino estali Saharako populuaren askatasun-nahia eta... [+]
Datorren udaberrian, Stop AHT Zundaketak ekimenak bi urte beteko ditu. 2023ko maiatzean, ADIFek Itza, Sakana eta Goierriko udalei jakinarazi zien zundaketa geoteknikoak eta beste jarduketa batzuk egingo zituela AHTaren Nafarroako korridorea Euskal Y-arekin lotzeko alternatibak... [+]
UEMAk Telegram bidez banatzen duen “Euskararen Hemeroteka” kanalean honoko titularrak irakurri ditut bata bestearen atzetik: “Gipuzkoak euskararen aldeko bide-urratzaile izateko ardura hartu du”, eta jarraian “Udaltzainen hizkuntza eskakizunen... [+]
Azken asteetan zenbait unibertsitatetako ate irekien jardunaldietara joateko aukera izan dut. Semea aztertzen ari da zer ikasiko duen datozen urteotan eta, erabakia hartu aurretik, komeni da aukera guztiak begiratzea. Unibertsitate bakoitzak badu bere misioa, bere izaera, bere... [+]
Ez dira gutxi azken boladan euskara bere onenean ez dagoela eta bere transmisioa bermatuta ez dagoela ohartarazten ari diren ahotsak. Bestetik, inork ez du ukatzen hezkuntzak ezinbesteko betebeharra duenik euskara eta euskal kulturaren biziraupenerako. Erronka estrategikoa... [+]
Ongi etorria eman digu Unai Mendizabalek A eredutik D eredura aldaketa egitea erabaki dugulako Judimendi auzo eskolan. Bidea malkartsua izango dela ere ohartarazi digu Armentia Ikastolako guraso eta Arabako Ikastoletako lehendakariak. Gure esker ona adierazi nahi diogu eman... [+]
Iazko udan ere Alacant aldera hurbildu ginen eguraldi hobea aurkitu nahian eta, urtero bezala, egun batez, Benidorm erraldoian sartu ginen hango giroan murgildu, zerbait hartu eta seme-alabekin izozki edo gofre bat dastatzeko asmoz.
Hiri bitxia da, denetarik aurki dezakezu... [+]
Bost urte igaro dira pandemiaren hasieratik. Pandemia horrek ekarri zuen denok zaintza eredua ezagutzea, inondik inora ere behar bezala ez zebilena. Egoitzetako kutsatzeen eta hildakoen datuak, batez ere pribatuetan, zifra hutsak baino askoz gehiago izan ziren.
2020ko... [+]
Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio... [+]
Tasa edo zerga turistikoaren eztabaida urtetan luzatzen ari da, erakunde publikoetan ordezkaritza duten indar politikoen artean zabala den arren ezarri beharraren gaineko adostasuna. Eztabaidetako bat da zerga hori zein erakundek kobratuko duen: zenbait udalek (tartean... [+]
Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]